[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.m.in.: prawa pracowników do informacji i konsultacji,.dostęp do służb zatrudnienia, ochrona w razie nieuzasadnionego zwolnienia,zabezpieczenie społeczne, ochrona zdrowia, ochrona środowiska, ochronakonsumentów (art.27-38); V. Prawa obywateli" (analogiczne do części II TWE; art.39-46): prawa wyborcze,prawo do dobrego zarządzania (nowe), prawo dostępu do dokumentów, prawo petycjido PE i skargi do Rzecznika Praw Obywatelskich, prawo swobodnego poruszania się ipobytu, ochrona dyplomatyczna i konsularna;\ VI. Wymiar sprawiedliwości" (art.47-50): prawo do skutecznego środ-^~Hka-prawnego i rzetelnego procesu, domniemanie niewinności i prawo do obrony, zasadaproporcjonalności czynów zagrożonych karą i kar, zasada ne bis in idem; VII. Postanowienia ogólne" (art.51-54): zakres Karty, stopień ochrony, ograniczeniapraw, zakaz nadużycia praw.KPP obejmuje szerszy zakres praw niż dotychczasowe, ustalone orzecznictwo ETS.Jest katalogiem bardzo nowoczesnym.Jej twórcy starali się sprostać wszelkimwyzwaniom współczesnego świata, zwłaszcza najnowszym osiągnięciom naukowym itechnicznym.Stąd w Karcie znalazły się m.in.zakaz klonowania istot ludzkich czyhandlu organami ludzkimi (art.3), czy prawo do ochrony danych osobowych (art.8)59,ale też odpowiadające" na dzisiejsze problemy społeczne postanowienia dotyczącepraw osób starszych czy integracji społecznej niepełnosprawnych.Jednak pomimo swojej obszerności i nowoczesności KPP nie stanowi wyliczeniawszelkich praw, jakie mogłyby potencjalnie zostać objęte zakresem prawawspólnotowego.Co więcej, wiele sformułowań Karty ma charakter zbyt ogólnikowy, by zapewnić jednostkom skuteczną ochronę.W szczególności zarzut ten dotyczy prawsocjalnych, które stanowią raczej programowe postulaty skierowaneTTdo państw członkowskich i dla realizacji wymagają podjęcia przez państwoodpowiednich działań, nie tworzą natomiast po stronie jednostki realnych uprawnień(roszczeń).W postanowieniach ogólnych KPP zawarto podstawowe zasady stosowania KPP orazokreślono relacje między KPP a poszczególnymi systemami ochrony prawpodstawowych (tzw.postanowienia pomostowe).Opierają się one za zasadachwypracowanych przez ETS: KPP stosuje się do instytucji i organów UE, z uwzględnieniem zasady sub-sydiarności; do państw członkowskich w takim zakresie, w jakim stosują prawo UE (art.51 ust.1); KPP nie zmienia ani nie ustanawia żadnego nowego uprawnienia, ani zadania dlaWE lub UE (art.51 ust.2); ograniczenia praw zawartych w KPP mogą być przewidziane tylko w ustawie iszanować istotę tych praw.Ograniczenia mogą być wprowadzone jedynie wtedy, kiedysą konieczne i odpowiadają istotnie celom interesu ogólnego lub potrzebom ochronypraw innych osób, muszą również wypełniać kryteria proporcjonalności (art.52 ust.1); prawa, których podstawą są Traktaty wspólnotowe czy TUE mogą być wykonywanetylko na warunkach i w granicach określonych w tych Traktatach (art.52 ust.2); prawa zawarte w KPP, które odpowiadają prawom zagwarantowanym przez EKPCmają takie same znaczenie i zakres, jak ustanowione przez Konwencję60 (nie stoi tojednak na przeszkodzie ustanawianiu przez UE szerszej ochrony, art.52 ust.3); KPP nie może być interpretowana jako ograniczająca prawa uznane przez prawoUE i prawo międzynarodowe, w tym EKPC i inne umowy, których stronami są WE lubwszystkie państwa członkowskie (art.53).;14.3.3.2.Charakter prawny i znaczenie KPPNajwiększe kontrowersje budzi problem charakteru prawnego KPP.Ze względu naspecyficzną procedurę jej tworzenia Karta nie jest aktem prawa wspólnotowego, czy szerzej unijnego.Mimo że przyjęto ją w czasie szczytu w Nicei, nie została włączonado TN; także sam sposób przyjęcia został określony specyficznie jako proklamowanie".Należy zatem uznać, że KPP w postaci, w jakiej zostałaproklamowana w Nicei, jest jedynie polityczną deklaracją, a jej postanowienia nie mającharakteru prawnie wiążącego; w płaszczyznie prawnej nie skutkują powstaniemkonkretnych uprawnień po stronie jednostek; innymi słowy jednostki nie mogą jakowyłącznej podstawy swoich roszczeń powoływać praw zapisanych w Karcie.59 Zob.art.286 TWE wprowadzony przez TA.37660 Oznacza to także orzecznictwo Trybunału Strasburskiego, por.preambułę KPP orazWyjaśnienia.377To jednak nie oznacza, że Karta nie wywołuje żadnego skutku.KPP może z pewnościązostać uznana za wyraz wspólnych państwom członkowskim tradycji konstytucyjnych ibyć wykorzystywana przez Trybunał Sprawie-dliowści jako zródło inspiracji w jegodziałaniach na polu ochrony praw podstawowych.KPP ułatwi pracę ETS/ czy SPI zawiera bowiem wprawdzie niewiążący, ale za to, wyrazny katalog praw uznanych zarówno przez przedstawicieli państw członkowskich, jak i instytucji wspólnotowych, zawymagające ochrony w UE; zatem ETS będzie odwoływał się do innych zródełinspiracji" dopiero wówczas, gdy prawa nie znajdzie w KPP.W doktrynie podnosi się ponadto argument, że z art.51 ust.l KPP wynika swoistezobowiązanie się instytucji WE i organów UE oraz państw członkowskich doprzestrzegania zasad i poszanowania praw zawartych w Karcie; dotyczy ich to jednaktylko w zakresie, w jakim stosują prawo UE.Jednak należy zauważyć, że obowiązek zart.51 ust.1 jest właściwie nie egzekwowalny (nie ma charakteru jurydycznego).Jednocześnie warto wskazać, że w odniesieniu do wielu postanowień KPP takiobowiązek można wyprowadzić z dużo mocniejszych" podstaw prawnych postanowień TUE, traktatów ustanawiających WE oraz ogólnych zasad prawawspólnotowego (do których przecież należą podstawowe prawa człowieka)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]