[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.25%.Na początku lat 90 w krajach OECD było ponad 30 mln bezrobotnych.Jakkolwiek nie brak teorii, które wskazują na pozytywne znaczenie bezrobocia dla społeczeństwa ( ma ono dyscyplinować pracujących, wymuszając wyższą wydajność pracy) podkreślić trzeba negatywne skutki ekonomiczne i społeczne bezrobocia, które osiąga stosunkowo wysoki poziom.W teorii ekonomii istnieją próby sformułowania ilościowych zależności między wzrostem bezrobocia a spadkiem realnego Produktu Narodowego Brutto.Zależność ta uzyskała nazwę prawa Okuna (1926 - 1979), amerykańskiego badacza tego problemu.Stwierdza ono, że wzrost stopy bezrobocia o 1% oznacza spadek realnego PNB w stosunku do PNB potencjalnego o 2%.Jak piszą Samuselson i Nordhaus: „zgodnie z prawem Okuna, okresy, w których poziom bezrobocia jest wysoki, to okresy, w których faktyczny poziom PNB spada poniżej poziomu potencjalnego.A zatem wysokiemu poziomowi bezrobocia towarzyszy wysoki poziom produktu, którego wytworzenia zaniechano - zupełnie tak samo, jak gdyby tę właśnie ilość zmarnotrawionych, nie wytworzonych samochodów, środków żywności i budynków po prostu utopiono w odmętach oceanu.”Bezrobocie, zjawisko gospodarcze polegające na tym, że pewna część ludzi zdolnych do pracy i poszukujących jej nie znajduje zatrudnienia Jego miarą jest stopa bezrobocia, będąca relacją liczby zarejestrowanych bezrobotnych do zasobu siły roboczej lub do liczby ludności w wieku produkcyjnym(16-65 lat mężczyźni i 16-60 lat kobiety).Pewien poziom bezrobocia (3-4%) jest w gospodarce nieunikniony, a nawet konieczny (umożliwia dostosowanie struktury produkcji do zmieniających siępotrzeb).Nadmierne bezrobocie jest jednak zjawiskiem niekorzystnym.Podkreślić należy, że jedynie łączenie spełniania powyższych kryteriów kwalifikuje do pojęcia bezrobocia.Jest to jednak ujęcie teoretyczne, które samo w sobie nie pozwala jeszcze określić rozmiarów bezrobocia w danym kraju i danym czasie.Dla tego celu należy posłużyć się bardziej szczegółowymi kryteriami.Te kryteria nie są bynajmniej w poszczególnych krajach jednakowe.W Polsce np.istnieją dwa źródła informacji o bezrobociu, które operują nieco odmiennymi pojęciami bezrobocia.Pierwsze źródło to statystyka urzędów pracy, rejestrujących na bieżąco poszukujących pracy.W tym ujęciu za bezrobotnego uważa się osobę zdolną do pracy) ukończone 18 lat, nie przekroczone 60 lat u kobiet, 65 lat u mężczyzn) oraz gotową do jej podjęcia w ramach stosunku pracy w pełnym wymiarze czasu pracy, pozostają bez pracy i nie uczącą się w szkole oraz nie mającą innego źródła utrzymania.Drugie źródło informacji o poziomie bezrobocia w naszym kraju to statystyka GUS, oparta na kwartalnym badaniu aktywności ekonomicznej ludności.Obejmującym 22,0 tys.Gospodarstw domowych.W badaniu tym do kategorii bezrobotnych zaliczane są osoby w wieku 15 lat i wyżej, które spełniały jednocześnie trzy warunki:lw okresie badanego tygodnia nie były osobami pracującymi ) za osobę pracującą uważa się osobę, która wykonywała przez co najmniej 1 godzinę pracę przynoszącą dochód lub zarobek albo pomagała - bez wynagrodzenia - w prowadzeniu rodzinnego gospodarstwa rolnego lub rodzinnej działalności gospodarczej)llaktywnie poszukiwały pracy, tzn.podjęły niezbędne działania w ciągu 4 tygodni (wliczając jako ostatni - tydzień badany)llbyły gotowe (zdolne) podjąć pracę w tygodniu badanym i następnym.lGłówną rolę w powyższych kryteriach, przyjętych przez GUS, niezbędnych dla odróżnienia pracującego od bezrobotnego, pełni warunek 1 godziny pracy.Osoba, która nie przepracowała 1 godziny w tygodniu uważana jest za bezrobotną.Jest to rygorystyczny kryterium, które inaczej zawyża ilość pracujących i zaniża liczbę bezrobotnych.Jest to jednak standard międzynarodowy, przyjęty przez Międzynarodową Organizację Pracy i stosowany przez większość krajów gospodarczo rozwiniętych.Ze względu na różnice w metodach szacunku rozmiarów bezrobocia w poszczególnych krajach nie zawsze dane o wielości bezrobocia są porównywalne.Dla dokonania porównań międzynarodowych trzeba mieć obraz metody określania rozmiarów bezrobocia.47.Stopa bezrobocia i jej tendencja we współczesnej gospodarce rynkowej.Dla określenia skali bezrobocia w kraju posługujemy się najczęściej wskaźnikiem stopy bezrobocia.Stopa bezrobocia jest to procentowy udział bezrobotnych w liczbie aktywnych zawodowo, określany na koniec okresu - roku, miesiąca, kwartału.Do kategorii zawodowo czynnych zalicza się zarówno osoby pracujące jak i osoby bezrobotne, aktywnie poszukujące pracy.Stopa bezrobocia informuje więc jak część zasobów pracy nie jest wykorzystywana.Wielkość stopy bezrobocia zależy od wielkość bezrobocia (liczby osób zdolnych do pracy i chcących pracować ale pozostających bez pracy) oraz ogólnej liczby aktywnych zawodowo.Tylko wskaźnik stopy bezrobocia daje nam obraz stopnia niewykorzystywania zasobów pracy.Nie może dostarczyć takiej informacji absolutna liczna bezrobotnych.Jest to istotne zwłaszcza przy porównaniach międzynarodowych, dwa kraje posiadające jednakową liczbę bezrobotnych mogą mieć różne stopy pracy - w zależności od ilość ludności zawodowo czynnej
[ Pobierz całość w formacie PDF ]