[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Le�
marcowy (Bibio marci L.)Le�
ogrodowy (Bibio hortulanus L.)BiologiaDoros"y owad d"ugo�ci od 8 do 10 mm,W ci�gu roku rozwija si� jedno pokolenieo ciele kr�pym i umiarkowanie ow"osio-szkodnika.Zimuj� larwy w glebie na g"�bo-nym.Czu"ki krótkie, grube, wielocz"onowe;ko�ci od 5 do 10 cm.Przepoczwarczaj� si�odnó�a grube, na przednich goleniachw kwietniu lub na pocz�tku maja, po krót-z kolcami.Samica wyra�nie odró�nia si� odkotrwa"ym �erowaniu.Od po"owy majaczarnego samca przez z"otoczerwone za-z gleby wydostaj� si� doros"e owady.barwienie cia"a.Larwa do 16 mm d"ugo�ci,Od�ywiaj� si� py"kiem, nektarem i spadzi�szarobr�zowa, bez odnó�y z ciemnobr�zo-(tzw.rosa miodowa).Od ko�
ca maja dow� g"ówk�, na ka�dym segmencie zaopa-po"owy czerwca samice sk"adaj� oko"otrzona w krótkie szczeciny, a na ko�
cu100 jaj grupkami do gleb lekkich, wilgot-cia"a cztery kolce.Ubarwienie mo�e si�nych i zasobnych w substancje organiczne,zmienia� w zale�no�ci od gleby, w którejszczególnie do gleb nawo�onych oborni-�yj�.Larwy s� wielo�erne i obok rzepakukiem, po"o�onych w pobli�u zaro�li lub do�eruj� na pszenicy, j�czmieniu, �yciestert kompostowych.Zapach kompostui owsie, a tak�e ziemniakach, burakachlub obornika wabi samice sk"adaj�ce jaja.i warzywach.Latem larwy od�ywiaj� si� materi� orga-Opis uszkodze�
, mo�liwo�� niczn�, natomiast jesieni�, gdy brakujepope"nienia b"�du obumieraj�cej substancji ro�linnej, larwyw czwartym (ostatnim) stadium uszkadza-Lenie �eruj� g"ównie w glebie, uszkadzaj�cj� ro�liny.Dobrze znosz� zimno, s� wra�li-korzenie.Powoduje to zak"ócenie gospo-we na wysuszanie i dlatego opuszczaj�darki wodnej ro�liny oraz gorsze osadzeniegleb� tylko w wilgotne noce, �eruj�c przyjej w glebie.Wiosn� gro�ne s� doros"epowierzchni ziemi.Najwi�ksz� szkodliwo-larwy �eruj�ce na wczesnych zasiewach�ci� charakteryzuj� si� starsze larwy, �eruj�-rzepaku.Lenie mog� uszkadza� zarównoce najintensywniej wczesn� wiosn�.wysiane nasiona, jak równie� podgryza�m"ode ro�liny pod powierzchni� gleby.NaZnaczenie gospodarczepowierzchni gleby cz�sto spotka� mo�naLe�
ogrodowy wyst�puje lokalnie, a grada-liczne ma"e dziurki z kupkami ziemi.Uszko-cje liczebno�ci maj� miejsce raz na kilka lat.dzenia spowodowane przez lenie mo�naUproszczenia agrotechniczne, szczególniepomyli� ze szkodami obserwowanymi poprzyorywanie du�ych ilo�ci resztek po�niw-nych sprzyjaj� rozwojowi szkodnika.ZwalczanieZabiegi agrotechniczne (podorywka i g"�bokaorka) oraz melioracje wodne ograniczaj� nasi-lenie szkodnika.Zagro�enie dla ro�lin ma miej-sce po wyst�pieniu 50 larw na 1 m2.�rodki1  larwa - charakterystyczne cztery kolce naochrony ro�lin stosowane w zwalczaniu szkod-ko�
cu cia"aników glebowych (BBCH 00), takich jak: dru-2  doros"y osobnik lenia ogrodowegotowce, p�draki czy rolnice oraz komarnicowa-(oko"o 1 cm d"ugo�ci)te mog� ogranicza� równie� liczebno�� owa-3  larwy w glebiedów nale��cych do rodziny leniowatych.72Rzepak2.qxd 29/9/05 12:09 AM Page 73Bibio spp.12 373MuchówkiRzepak2.qxd 29/9/05 12:09 AM Page 74Lenie45 64,5,6  larwy w glebie74Rzepak2.qxd 29/9/05 12:09 AM Page 75Bibio spp.787,8  larwy w glebie75MuchówkiRzepak2.qxd 29/9/05 12:09 AM Page 76Miniarka kapu�ciankaSzkodnik, ro�liny �ywicielskie BiologiaDoros"y owad d"ugo�ci do 3 mm.Larwa Miniarka kapu�cianka opuszcza gleb� podd"ugo�ci do 6 mm, bia"awo zabarwiona, koniec kwietnia lub na pocz�tku maja.bez wyra�nie wyodr�bnionej g"owy i odnó- W ci�gu roku wyst�puj� trzy pokolenia.�y.Miniarka kapu�cianka oprócz rzepaku Przed zim� larwy wedruj� do gleby, aby si��eruje na ro�linach krzy�owych oraz chwa- przepoczwarczy�.stach.Znaczenie gospodarczeOpis uszkodze�
, mo�liwo��Miniarka kapu�cianka jest bardzo rozpo-pope"nienia b"�duwszechniona.Rzepak ozimy jest atakowa-Uszkodzone li�cie �ó"kn�, wi�dn� i przed- ny g"ównie jesieni�, przy czym p�d pozo-wcze�nie obumieraj�.Na górnej stronie staje wolny od uszkodzenia.Ciep"a i d"ugablaszki li�ciowej mo�na zobaczy� chodniki, jesie�
sprzyja rozwojowi miniarki kapu-które pocz�tkowo przebiegaj� wzd"u� ner- �cianki i wówczas straty s� du�e.Miniarkawów li�cia, a potem do nich wnikaj�.kapu�cianka wyst�puje równie� na rzepa-Chodniki wygryzione przez larwy mog� ku jarym.równie� mie� nieregularny kszta"t.Niekie-dy larwa natychmiast przedostaje si� donerwu li�cia tak, �e na zewn�trz nie mo�naspostrzec �adnych objawów.W chodni-kach �eruj� cz�sto larwy miniarki wrazz larwami pche"ki rzepakowej.Ze wzgl�duna brak odnó�y u miniarki kapu�cianki"atwo odró�ni� j� od larw pche"ki rzepako-wej, kóra ma trzy pary odnó�y.Rdze�
p�du rzepaku nie jest uszkadzany przezlarwy miniarki kapu�cianki, natomiastpche"ka rzepakowa uszkadza rdze�
i sto-�ek wzrostu.ZwalczanieZaprawy nasienne zwalczaj� miniark� kapu-�ciank�, która wyst�puje we wrze�niu.Pó�niejsze naloty szkodnika nie s� zwalczaneprzez zaprawy nasienne.W rejonach du�ego1,2  chodniki dr��one przez miniarki, którenasilenia miniarki istnieje potrzeba opryskiwa- pocz�tkowo przebiegaj� wzd"u� nerwównia ro�lin (BBCH 14-19).li�ciowych potem w nie wnikaj�76Rzepak2.qxd 29/9/05 12:09 AM Page 77Phytomyza rufipes Meig.1277MuchówkiRzepak2.qxd 29/9/05 12:09 AM Page 78Pryszczarek kapustnikSzkodnik, ro�liny �ywicielskie BiologiaDoros"y owad wielko�ci od 1,2 do 1,5 mm, Pryszczarek kapustnik zimuje jako po-br�zowo-czarny, czerwonawy odw"ok czwarka w glebie [ Pobierz całość w formacie PDF ]