[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Okazało się to wielkim złudzeniem.Bezrobocie gwałtownie wzrosło, kryzys polityczny się pogłębił, a ob-cokrajowcy zaczęli jak najszybciej wycofywać swoje kapitały.Imbardziej polityka Bruninga skłaniała się ku nacjonalizmowi i im zaja-dlej zwalczał on plan Younga, tym szybciej kapitał zagraniczny od-pływał z kraju.Rząd niemiecki, podobnie jak rządy innych państw europejskich,usiłował chronić własnych chłopów przed konkurencją produktówrolnych z importu, których ceny szybko spadały.Kraje rolnicze odpo-wiedziały na to podniesieniem opłat celnych na towary przemysło-we.Wkrótce rozgorzała wojna celna na pełną skalę, podczas którejwiele państw wyznaczyło kwoty importowe celem ochrony własnychzagrożonych rynków.Do roku 1931 przeciętne opłaty celne w 15krajach europejskich wzrosły o 64% w stosunku do poziomu z roku1927.W tym samym czasie czyniono gorączkowe wysiłki na rzeczeksportu celem zmniejszenia bezrobocia i przywrócenia równowagiw handlu.Posunięcia te były w sposób oczywisty sprzeczne i wzaje-mnie się wykluczały, gdyż o ile rządom było stosunkowo łatwo zre-dukować import, nie mogły one zwiększyć eksportu, jeśli partnerzyhandlowi byli zdecydowani do tego nie dopuścić.W tej wojnie naj-bardziej ucierpiały kraje rolnicze Europy Wschodniej.Dotknęły jepoważnie nożyce cen, mające swój początek w latach dwudziestych,które były świadkiem drastycznego spadku cen na surowce i produktyrolne oraz faworyzowania w handlu krajów uprzemysłowionych.Za-pasy powiększały się, a ceny bezustannie spadały, tak że po roku1929 miało się do czynienia ze straszliwą nędzą pośród względnegobogactwa.Ponieważ kraje Wschodniej i Południowej Europy byłymiędzynarodowymi dłużnikami, ich sytuacja stała się krytyczna,gdyż musiały powiększyć eksport, aby sprostać płatnościom.Im bar-dziej próbowały zwiększyć eksport, tym szybciej spadały ceny; tymsamym wpadły w pułapkę błędnego koła.W Niemczech rolnicy byli chronieni przed skutkiem kryzysu orazróżnicami między cenami produktów rolnych i przemysłowych ca-łym systemem taryf ochronnych, korzystnym kredytem oraz różnymisubsydiami w rodzaju Osthilfe, finansowanymi głównie z podat-ków płaconych przez przemysł.Bruning był zdecydowany szukaćpoparcia prawicy obawiając się, że naziści mogą zyskać dalsze po-parcie partii nacjonalistycznych, lecz takie przedsięwzięcia, jak Ost-hilfe, ulgi podatkowe udzielane tak wielkim przedsiębiorstwom, jakkoncern elektryczny AEC, odbudowa floty, próby nawiązania unii45 celnej z Austrią oraz ustawiczne ataki na plan Younga, w istocie pa-raliżowały próby redukcji wydatków rządowych, oburzały obcychkapitalistów i jeszcze bardziej pogłębiały kryzys finansowy.RządBruninga usiłował zwalczyć skutki kryzysu gospodarczego wzmac-niając kontrolę nad gospodarką.3/5 kapitału bankowego było kontro-lowane przez państwo, a jego interwencję zalegalizowano przezutworzenie instytucji "Akzept", która przekazywała kapitały swychudziałowców bankom i przemysłowi.Utworzono nowe waluty takie,jak Askimarke, Effektenmarke i Registermarke celem roztoczenia kon-troli rządu nad prawie wszystkimi transakcjami z zagranicą.Pod ko-niec roku 1930 te skomplikowane rodzaje kontroli nad wymianą pie-niędzy, restrykcje kredytowe i system clearingowy w istocie sprowa-dzały się do niczego innego, jak do tradycyjnej wymiany produktówrolnych i surowców w zamian za inne towary.Niemcy nie były osa-motnione w forsowaniu takich praktyk.W roku 1937 niemal 75%handlu europejskiego prowadzono na zasadzie wymiany towaru zatowar.W tej sytuacji banki niemieckie znalazły się w niezwykle trudnymokresie.Ich elastyczność była niepokojąco niska, podobnie jak rela-cja kapitału do depozytów
[ Pobierz całość w formacie PDF ]