[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W roku 350 n.e., poraz pierwszy w dziejach ludzkości, szkoły powszechne udzielały bezpłatnej naukiwszystkim dzieciom.Okrucieństwo było karane sądownie, a ilość niewolników stopniowomalała.Kobiety były wolne i mogły piastować funkcje społeczne.Wywalczyły one sobieprawa, jakich potem, za czasów chrześcijańskich, nie miały przez kilkanaście wieków.Społeczny idealizm rozwinął się tak wysoko, jak nigdy przedtem i potem w żadnymchrześcijańskim państwie.Domy dla dzieci, wdów i starców istniały wszędzie na tereniewielkiego Rzymu.W samych ochronkach dla dzieci było 300 tysięcy sierot.Jako prezentdla ludu cezar Hadrian nakazał zbudować wspaniałe kąpielisko mogące pomieścić 15tysięcy osób.O rzymskim, pogańskim wychowaniu tak pisze "Encyklopedia katolicka":"Pogańskie wychowanie jako całość, z jego zaletami i wadami, ma głębokie znaczenie.Było ono wytworem najwyższego ludzkiego rozumu w teorii i praktyce, jaki świat znał.Usiłowało ono zatem sięgnąć ideałów najbardziej ludzki umysł zaprzątających.Angażowało myśli najwybitniejszych filozofów i doświadczenia najmądrzejszychprawodawców.Sztuka, nauka i literatura były na jego usługach i na jego korzyść działałoPaństwo".Jest to najwyższe uznanie, jakie kościół mógł złożyć pogaństwu.Chrześcijanie wnieśli ze sobą niższy poziom moralny, niższy poziom myśli i pojęciaspołecznie dezorganizujące.Wszak Jezus uczył ich, aby nie dbali o dzień jutrzejszy, niegromadzili bogactw na przyszłość, wyrzekli się rodziny.Chrześcijanie nie przyjęli światopoglądu inteligentnych i wykształconych pogan,wyznawcami byli przede wszystkim niewolnicy i biedota.Takie cechy i wady niewolników,jak bojazń, posłuszeństwo, potulność, pokorę, a nawet tchórzostwo, chrześcijaniepodnieśli do poziomu moralnego prawa i uczynili z nich cnotę.Dlatego też niezwykle mało inteligentnych pogan zdołano nawrócić.Stronili oni odwyznawców nowej religii i pogardzali nimi.Greccy i rzymscy myśliciele trzymali się z dalaod chrześcijaństwa, widząc w nim, zupełnie słusznie, pierwiastki odradzającego siębarbarzyństwa i zanik starej kultury. Chrześcijanie opierali swoją religię na starych żydowskich, półbarbarzyńskich księgach.Pogańscy Grecy i Rzymianie reprezentowali już znacznie wyższy poziom kultury.Wszakśw.Augustyn, poganin, pózniejszy ojciec kościoła katolickiego, długo, bo kilkadziesiąt lat,zwlekał z przyjęciem chrześcijaństwa.Sam wyznaje, jak go raził ordynarny język biblijny,sprzeczności biblijne, barbarzyństwa zawarte w Biblii oraz wewnętrzne stosunki wkościele i wśród chrześcijan.Przez osiem lat należał do szeroko rozgałęzionej sektymanicheistów, w której, jak twierdzi, nie widział nic złego.Długo się wahał, aż wreszcie,ulegając prośbom swej matki, chrześcijanki, przyjął chrześcijaństwo.Biskup Barnes mówi,że ani w Augustynie, ani w Tertulianie nie widzi religijnej wielkości i spokojnego,moralnego piękna największych wyznawców Chrystusa.Ale nawet tego najwybitniejszego myśliciela wczesnego kościoła popsuła nowa wiara.Prawda, że będąc poganinem dochował się dziecka ze swą utrzymanką.Wysłał ją zresztąza namową matki z Italii do Afryki, rozłączając z dzieckiem.Już do chrześcijańskiegoBoga modlił się pózniej i prosił: "O Boże, zezwól, abym był dobrym i czystym, ale jeszczenie teraz".Czemu me teraz? - zapyta się ciekawie czytelnik.Dlatego, że postarał się on omłodszą utrzymankę.Tak sam wyznaje.Pózniej, już jako chrześcijanin, doszedł do tego, że pogardzał całą filozofią, całą nauką."Tylko ciemni wejdą do nieba" - mówił w swych kazaniach.Oczekiwał szybkiego końcaświata, który istotnie stawał się coraz ciemniejszy i barbarzyński.Inni ojcowie kościoła, jaknp.Tertulian, mówili, że nauczanie jest to "rabowanie Boga".Laktancjusz zaś, wybitnypisarz chrześcijański czwartego wieku, pisał: "Czy byłbym o wiele szczęśliwszy, gdybymwiedział, skąd Nil wypływa lub co fizycy myślą o niebie?" Zw.Hieronim mówi o "tymgłupcu Platonie".Zw.Tomasz z Akwinu pisał: "Nauka jest grzechem, chyba że jestkontynuowana dla poznania Boga".Trzeba na te fakty zwrócić uwagę, wskazują one bowiem, że kościół nie przyczynił się dorozwoju oświaty i nauki, która upadła wraz z upadkiem Imperium Rzymskiego.Za tenupadek cywilizacji chrześcijaństwo nie ponosi winy, były bowiem inne czynniki, które touwarunkowały, jednak za niechęć, a nawet wrogość ku jej odbudowie kościół ponosi winęcałkowicie i niepodzielnie.Kościół palił i niszczył pogańskie biblioteki.Papież Grzegorz Wielki usprawiedliwiał tomówiąc, że wszystka dobra literatura jest pogańska i my, chrześcijanie, nie potrzebujemymieć z nią nic wspólnego.Jak bardzo kościół gardził nauką, jak ojcowie kościoła byli jejprzeciwni, o tym nowocześni historycy nie piszą, aby się kościołowi nie narazić.Przeciwnie, często wspominają o św
[ Pobierz całość w formacie PDF ]