[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.ku czytania tekstu, o wiele wyższe korelacje3Stosowano procedurę statystyczną korelacji cząstkowej, z kontrolą rozwoju intelektualnego i z kontrolą po-ziomu percepcji wzrokowej; pozwoliło to, dzięki eliminacji interakcji innych funkcji poznawczych, ocenić wpływ czystego czynnika językowego.22 niż z poziomem percepcji wzrokowej uzyskano z tempem nazywania, zwłaszcza cyfr, a najwyższez przetwarzaniem fonologicznym.4.2.4.Czynniki psychospołecznePłeć, wbrew dość powszechnym poglądom, nie różnicowała czytania tekstu i czytania wyrazów.Chłopcy i dziewczęta osiągali zbliżone wyniki zarówno w zakresie poprawności, jak i efektyw-ności czytania.Z czynników demograficzno-społecznych istotne okazało się miejsce zamieszkania(ranking w tabeli 2) oraz fakt uczęszczania do przedszkola dłużej niż rok.Tabela 2.Ranking województw ze względu na poziom czytania tekstu i wyrazów uwzględniano wyniki wskazujące na strategięefektywną całościową (wyrazową); 1 wynik najlepszyUśrednione pozycjeWojewództwo Tekst Wyrazyw rankingudolnośląskie 1 1 1podlaskie 2 3 2,5mazowieckie 3 4 3,5zachodniopomorskie 5 2 3,5lubelskie 6 5 5,5pomorskie 4 7 5,5śląskie 8 6 7warmińsko-mazurskie 7 8 7,5małopolskie 9 9 9wielkopolskie 10 11 10,5kujawsko-pomorskie 13 12 12,5łódzkie 12 13 12,5lubuskie 11 15 13świętokrzyskie 16 10 13podkarpackie 14 14 14opolskie 15 16 15,5Wpływ wykształcenia rodziców jest znaczny, największe różnice dotyczą wykształcenia ojców.Za tym idzie wpływ sytuacji materialnej a więc wyższe wyniki czytania u dzieci mających w do-mu komputer czy dostęp do Internetu.Trudnościom w czytaniu zwykle towarzyszy częstsze wystę-powanie wad rozwojowych i przewlekłych schorzeń, a także zaburzeń mowy.Podsumowanie uwarunkowań czytania tekstu i wyrazów prezentuje rysunek 5.4.2.5.Strategie czytaniaW czytaniu tekstu spora grupa dzieci wyraznie podejmowała próby posługiwania się strate-gią całościową.Większość dzieci korzystała jednak ze strategii analitycznej, opartej na analizieZESZYT 5 23 fonemowej.Dzieci w zdecydowanej większości posługiwały się techniką głoskowania (średnio 6 razyczęściej niż techniką sylabową).Wskaznik poprawności po sylabizowaniu był nieco wyższy, co suge-ruje, że pod koniec roku obowiązkowego wychowania przedszkolnego znaczna część dzieci stosujestrategię przejściową.Bazowanie na głoskowaniu wydaje się mniej efektywne niż sylabizowanie,choć ta ostatnia technika stosowana jest niezwykle rzadko (średnio przez 37% dzieci w wyrazachi 45% w tekście) i nigdy przez dzieci słabo czytające.Ten ostatni fakt sugerowałby, że przejście do czytania opartego na sylabach oznacza czyta-nie bardziej zaawansowane.Z drugiej strony pokazuje, że dzieci słabo czytające nie potrafiąkorzystać z tej techniki.POZNAWCZE INNEPrzetwarzaniePłećfonologiczne CZYTANIE TEKSTUTempo Wykształcenienazywania rodzicówZnajomość Typ placówkiprzedszkoleliter ( )Inteligencja Stan zdrowianiewerbalna rozwójPercepcjaBiblioteczka spostrzeganiedomowastałości kształtuPercepcjaPrzedszkole spostrzeganiewcześniejszestosunkówprzestrzennychRejonKoordynacja województwo( )wzrokowo--przestrzennaCzytaniedzieckuRysunek 5.Uwarunkowania czytania tekstu4.3.Czytanie ze zrozumieniemBadanie czytania ze zrozumieniem dzieci sześcioletnich, które mają słabo opanowaną technikęczytania, stanowi duże wyzwanie metodologiczne.W badaniu wykorzystano próbę mocno osadzoną w kontekście doświadczeń edukacyjnych dzieci.W jednym z najpopularniejszych programów przygotowania przedszkolnego znajdujemy wytyczne24 do podręcznika pozwalające zakładać, że dzieci Około 70% dzieci nie popełniło żadnego błę-sześcioletnie powinny czytać ze zrozumieniem du, stosowały one często technikę opuszczaniaproste zdania, zwłaszcza podpisy do ilustracji.zadania, z którym miały kłopot.Zdarzały sięPunkt VI tego programu nosi tytuł Obszar eduka- rzadkie przypadki większej liczby błędów np.cji w zakresie przygotowania do pisania i czyta- 2 błędy popełniło 5,8%, zaś 5 błędów 3,4% ba-nia i na poziomie IV zawiera pozycje: danych dzieci.Jak już wspomniano, zamiast ry-17.Poznanie 23 liter drukowanych małych i wiel- zykować błędne odpowiedzi, dzieci uciekały siękich (& ) Odczytywanie złożonych z nich wy- do strategii opuszczania zadań, stąd relatywnierazów, prostych zdań i tekstów (& ) duża liczba opuszczeń (średnio 3,2).26.Dopasowywanie napisów (wyrazów i zdań)do obrazków.4.3.1.Czym charakteryzowały się27.Tworzenie (& ) podpisów oraz tytułów doobrazków i własnych prac plastycznych.dzieci z trudnościami w rozumieniu28.Czytanie wyrazów, zdań i tekstów ze zrozu-mieniem ich treści (& ) Wśród dzieci z trudnościami w czytaniu zeWobec powyższych założeń programowych zrozumieniem nieznacznie przeważają dziew-skonstruowano próbę do oceny poziomu czyta- czynki.Około 57% tej grupy to uczniowie szkoły.nia ze zrozumieniem.Polegała ona na dobraniu Dzieci z trudnościami w rozumieniu czytane-podpisu (w formie zdania) do ilustracji; zada- go tekstu mają gorzej wykształconych rodziców,nie składało się z 10 takich prób, czas był nie- zwłaszcza ojców (zaledwie 3% ojców i 9% matekograniczony, choć nigdy nie przekraczał dwóch ma wykształcenie wyższe, przy czym w popula-minut.cji proporcje te sięgają odpowiednio 12% i 17%).Pojawiło się pytanie, czy dzieci, które mają Dzieci te żyją w gorszych warunkach socjoeko-kłopoty z czytaniem całościowym (w ogóle nie nomicznych, co prawdopodobnie wiąże się z wy-dokonują syntezy), mogą wykonywać tę próbę kształceniem rodziców.Wśród tych dzieci 57% niediagnostyczną.Z powodu powyższych wątpli- ma biblioteczki domowej, a u 23% w domu czytawości przeanalizowano wyniki tylko tych dzie- się rzadko.Mają więcej problemów zdrowotnychci, które dokonywały prób poprawnego czytania i rozwojowych, np.wad wymowy (choroby prze-wyrazów i tekstu, eliminując dzieci nieznają- wlekłe u 11%, częste zakażenia u 34%).ce liter i osiągające najniższe wyniki w ocenie Poziom intelektualny dzieci z trudnościamitechniki czytania.Tylko w takiej grupie badanie w rozumieniu czytanego tekstu jest przeciętny,wydaje się rzetelne i trafne.W przypadku dzieci podobnie jak poziom dojrzałości percepcyjnej.słabo czytających istniało prawdopodobieństwo Warto dodać, że przy trudnościach w rozumie-losowego dobierania podpisów
[ Pobierz całość w formacie PDF ]