[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Druga ważna kwestia to zakres stosowania przemocy i terroru.WeWłoszech nie było obozów koncentracyjnych ani tak dużej liczby więzniów politycznychjak w państwie Hitlera.Obie wersje faszyzmu zajmowały też różne stanowiska w sprawachKościoła i religii.Nazizm był zdecydowanie antyreligijny i antyklerykalny, podczas gdyfaszyści włoscy zabiegali o poparcie Kościoła, uznając suwerenność Watykanu (na mocyTraktatów Laterańskich z 1929 r.).Włoskie państwo faszystowskie miało też znacznielepiej opracowaną politykę gospodarczą, opartą na zasadach korporacjonizmu i syndykalizmu.Jedną z przewodnich idei faszyzmu jest nacjonalizm.Wszystkie odmiany ideologiifaszystowskiej zgodnie uznały, że naród jest najwyższą i najdoskonalszą formą wspólnoty.Na gruncie faszyzmu włoskiego była to przede wszystkim wspólnota kulturowa, w przy-padku nazizmu elementem spajającym naród były więzi krwi pozwalające na zachowanieczystości rasowej.Naród niemiecki był więc zamknięty dla obcych.Za największychwrogów uznano %7łydów, Cyganów i Słowian i wobec nich zastosowano najostrzejsze formywalki fizyczne unicestwienie.Podobnie traktowano wrogów ideologicznych, zwłaszczakomunistów, liberałów, pacyfistów i intelektualistów.Naziści uznali naród niemiecki zanajlepszą część rasy aryjskiej, której nadrzędność była potwierdzana wątpliwymi wynikamieksperymentów medycznych i biologicznych.Jako rasa panów Niemcy powołani byli to pano-wania nad całym światem.Drogą walki i podboju mieli rozszerzać swoją przestrzeń życiową .Charakterystyczną cechą doktryny faszystowskiej jest kult silnego państwa.Jest topaństwo autorytarne, w którym pełnia władzy skupiona została w rękach wodza, a prawozastąpione decyzjami politycznymi.W takim państwie szczególne uprawnienia i rozbu-110BG AGH dowane funkcje posiada władza wykonawcza, a zwłaszcza policja, z jej rozbudowanymaparatem śledczym i szpiegowskim.Państwo faszystowskie jest totalitarne, w tym sensie,że zmierza do objęcia kontrolą całokształtu życia społecznego, chce nadzorować nie tylkozachowanie ludzi, ale także ich myśli i psychikę.W tym celu stworzono całą sieć różnychorganizacji (zwykle skupionych wokół partii), które miały aktywizować społeczeństwo wewłaściwych kierunkach i kształtować pożądane postawy.Na czele takiego państwa stał charyzmatyczny przywódca wódz (fuhrer, duce),predestynowany do odegrania przełomowej roli w dziejach narodu.Uznany za suwerena,skupiał pełnię władzy wewnątrz i na zewnątrz państwa.Obowiązywała zasada bezwzglę-dnego posłuszeństwa i lojalności wobec wodza.Służyła temu m.in.uniformizacja strojówi zachowań w partii.Wódz uosabiał wszystkie cechy prawdziwego faszysty: aktywność,witalność, determinację w działaniu, bezwzględność w dążeniu do celu.Prawo i moralność w państwie Hitlera były ściśle związane z polityką, która była ichwykładnią, Za moralne i zgodne z prawem uznawano tylko te zachowania, które stosowałysię do podjętych decyzji politycznych.Nazizm wprowadził do swojego systemu prawnegopojęcie winy obiektywnej, która polegała na przynależności do niższej rasy lub bliżej niezdefiniowanej wrogości wobec narodu niemieckiego.Przyjęcie takiej kategorii prawnejpozwalało na stosowanie odpowiedzialności zbiorowej i otwierało drogę do ludobójstwa.Narodowy socjalizm był, obok stalinowskiego komunizmu, najbardziej zbrodniczymsystemem w dziejach ludzkości.Zastanawiając się nad jego genezą, szukając odpowiedzina pytania, jak doszło do jego powstania, wskazuje się zwykle na następujące kwestie:upokarzające warunki Traktatu Wersalskiego, kryzys demokracji parlamentarnej, trudnąsytuacją gospodarczą spowodowaną restrykcjami powojennymi i europejskim kryzysemgospodarczym, oraz bardziej ogólne zjawiska i procesy: atomizację społeczeństwa i alie-nację jednostki spowodowaną przejściem od społeczeństwa tradycyjnego do masowegoi przemysłowego, kryzys wartości moralnych i religijnych w cywilizacji Zachodu, gwałto-wność przemian cywilizacyjnych, która spowodowała zastąpienie racjonalnych działańimpulsywnymi i emocjonalnymi.Dzisiaj faszyzm kojarzy się przede wszystkim z okrucieństwem, terrorem i ludo-bójstwem.Tym bardziej niepokojące jest odradzanie się tej ideologii w postaci ruchówneofaszystowskich.W różnym stopniu dotyczy to wielu krajów, w tym Niemiec, Włoch,Francji, Wielkiej Brytanii, USA.IslamizmTermin ten oznacza doktrynę opartą na islamie, jednej z trzech, obok judaizmu i chrze-ścijaństwa, wielkich religii monoteistycznych.Słowo islam pochodzi od arabskiegoaslama i oznacza całkowite i bezgraniczne poddanie się woli Boga.Islam, w odróżnieniuod innych systemów religijnych, łączy w sobie nakazy i wartości religijne z normamimoralnymi i prawnymi, które określają i regulują całokształt życia muzułmanów, w tymtakże sferę polityki.To uprawnia nas do uznania islamu za doktrynę polityczno-prawną.111BG AGH Twórcą islamu był Mahomet (ok.570 632), któremu Bóg Allach, za pośrednictwemarchanioła Gabriela, przekazał w formie objawień zasady nowej wiary.Mahomet z trudemznajdował wyznawców, a kiedy zaczął odnosić pierwsze sukcesy w swoim rodzinnymmieście Mekce, zmuszony został do ucieczki.Udał się do Medyny, gdzie wkrótce stał sięwładcą absolutnym, szybko rosnącym w siłę, co pozwoliło mu na pokonanie wrogówi triumfalny powrót do Mekki.Kiedy umierał, islam miał już szeroką rzeszę wyznawców,a jego następcy odziedziczyli silne, zjednoczone państwo.Objawienia Allacha zapisane zostały w Koranie, świętej księdze islamu.Składa sięona ze 114 sur (rozdziałów) i 6200 wersetów.Napisana została językiem poetyckim i sym-bolicznym, stąd też przemawia raczej do emocji niż intelektu, zwłaszcza w pełnych grozyopisach dnia sądu ostatecznego czy przedstawieniach rozkoszy raju.Koran jest takżeświadectwem historii, ale przede wszystkim jest bogatym zbiorem idei religijnych,moralnych, prawnych i politycznych.Zgodnie z Koranem najważniejszą i nadrzędną ideąjest Allach Bóg, stwórca i władca wszystkiego i wszystkich.Konsekwencją tego jestwymóg bezwzględnego podporządkowania się jednostki-człowieka i jednostki-obywatelawoli Stwórcy.System prawa, jako dany od Boga, jest niezmienny i totalny, w tym sensie,że zmierza do objęcia prawem bożym wszystkich aspektów życia jednostkowego i społecz-nego.Władzę na ziemi, w imieniu Allacha, sprawują następcy Mahometa kalifowie,którzy są jedynie administratorami woli Boga.Najlepszą formą ustroju jest państwoteokratyczne, w którym życie polityczne podporządkowane jest religijnemu.Obraz społe-czeństwa przedstawiony w Koranie wskazuje na jego zróżnicowanie, ekonomiczne i religij-ne, a także nierówności wynikające z różnicy płci
[ Pobierz całość w formacie PDF ]