[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.pobożnej Judyty czeskiej - Z.M.] książę Władysław, jako że był człowiekiem ociężałym i chorymna nogi, a miał małego chłopaczka [tj.Bolesława Krzywoustego - Z.M.], pojął za małżonkę siostręcesarza Henryka III [sic! - Z.M.], poprzednio żonę Salomona, króla Węgier, z któ- 104rej nie spłodził żadnego syna, lecz [tylko] trzy córki" (Anonim tzw.Gall, s.64).W nowym stadleJudyta Maria nie ustatkowała się jednak także, jak można sądzić chociażby z aluzji Galla do jejzwiązków z wszechwładnym wojewodą Sieciechem.Słowem, i małżeństwo z cesarską siostrą, i przywiązywanie Hermana do cesarstwa miało tylkoniemieckie interesy na względzie i niczego Polsce nie dawało.Nie zarysowało się bowiemprzymierze z Rzeszą, a przynajmniej trudno orzec, jakie z niego dało się wyciągnąć korzyści,"przeciw komu i na kim miały być odniesione" (tamże, s.291).Wprawdzie: "Miał Hermanniemiłego i niewygodnego sąsiada - Mieszka Bolesławicza [syna Bolesława Zmiałego, urodzonegow 1069 roku - Z.M.] w Krakowie, ale o nim było już postanowione, jak się go pozbyć, i nie trzebabyło do tego przymierza z cesarzem" (tamże)."Powiadają mianowicie, że jacyś wrogowie z obawy,by krzywdy ojca nie pomścił, trucizną zgładzili tak pięknie zapowiadającego się chłopca; niektórzyzaś z tych, którzy z nim pili [podczas jego wesela w 1089 roku z jakąś Rusinką, którą Długosznazywa Eudoksją, a którą narzucił mu stryj Władysław Herman - Z.M.], zaledwie uszli śmierci"(Anonim tzw.Gall, s.57).Nie udało się też spożytkować rodzinnego związku z cesarstwem izależności od Rzeszy przeciw byłemu teściowi Władysława Hermana, królowi Wratysławowi:trybut ze Zląska przestał bowiem płacić Czechom Herman dopiero po śmierci tego potężnegowładcy.Szczęśliwy apostoł PomorzaInną rolę miał Otton do odegrania w epoce twardego już władcy, czyli Bolesława Krzywoustego.Miał dopełnić mianowicie polski militarny podbój Pomorza Zachodniego podbojem duchowym -wprowadzeniem chrześcijaństwa.Problem polegał tutaj na tym jednak, że choć po zdobyciuSzczecina zimą 1121-1122 roku książę Warcisław uznał zwierzchność Bolesława i wyraziłgotowość przyjęcia chrystianizmu, władza jego była ograniczona: Pomorze105Zachodnie stanowiło bowiem dosyć luzną federację kupieckich miast-państw, strzegących pilnieswojej autonomii.Otton ochoczo jednak, mimo póznego wieku, przyjął propozycję Krzywoustego i - wspierany przezwojów polskiego księcia, a następnie żołnierzy Warcisława - udał się w 1124 roku via Gniezno natrudną misję.W Stargardzie, Pyrzycach, Kamieniu, Szczecinie, Wolinie, Kołobrzegu, Białogardzieoraz mniejszych miejscowościach działał jak nieubłagana maszyna świętej wiary: głosił kazania,udzielał zbiorowych chrztów, niszczył pogańskie ośrodki kultowe, wznosił kościoły, egzekwowałposty i nabożeństwa.Zawsze przy tym odwoływał się do siły, do autorytetu władzy (Warcisława iBolesława) i do materialnego blichtru.Zawsze starał się też przekonywać najpierw elity, a potemdopiero lud.Kroczył bowiem śladami kogoś, kto - trzymając się misyjnej tradycji św.Wojciecha iśw.Brunona oraz eksponując ideę Kościoła ubogiego - poniósł klęskę."W Ebonowym %7ływocieśw.Ottona [.]jest wiadomość, że miał w pracy apostolskiej poprzednika, któremu jednak praca niepowiodła się; a nie powiodła się z powodu, że wystąpił wobec pogan jako biedny mnich (Ottonwystąpił tam potem w pozorach bogatego pana).[.] Ten otóż apostoł bez sukcesu to był Bernard,rodem Hiszpan, bardzo uczony, najprzód mnich eremita, a potem biskup.Przed podróżą naPomorze i po powrocie stamtąd przebywał u Krzywoustego, a w roku 1121 był dłuższy czas wBambergu, gdzie informował Ottona.Misja pomorska Bernarda przypadała zatem na czas międzyrokiem 1110 a 1120" (Wojciechowski, Eremici reguły św.Romualda, czyli benedyktyni włoscy wPolsce XI wieku, w: Szkice historyczne XI wieku, s.57'-58).Oczywiście, działalność misyjna Ottona nie szła bez oporów:środowiska pogańskie były na Pomorzu silne i wpływowe, a lud przywiązany do tradycji
[ Pobierz całość w formacie PDF ]