[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Podobnie bêdzie w przypadku polskich rolników: zasady Wspólnej Polityki Rolnej obejm¹wszystkich producentów, niezale¿nie od tego, czy rolnictwo jest ich g³Ã³wnym xród³em utrzy-mania, jednak w sytuacji uprzywilejowanej znajd¹ siê gospodarstwa wiêksze, wysokopro-dukcyjne.W ramach polityki strukturalnej rolnicy, którzy sprzedadz¹ b¹dx wydzier¿awi¹ zie-miê, bêd¹ uprawnieni do wczeSniejszych emerytur.Wed³ug szacunków polskiego rz¹du, do-tyczyæ to bêdzie grupy 15 25 tys.rolników rocznie.Program wczeSniejszych emerytur bêdzie sprzyjaæ przekszta³ceniom wsi.Bior¹c pod uwagêskalê potrzeb i zapóxnieñ, bêdzie to proces trudny.Polska wieS stoi w obliczu gruntownychprzekszta³ceñ, podobnych do tych, jakie dokona³y siê na przestrzeni ostatnich 30 lat w innychpañstwach Unii.Ich czêSci¹ musi byæ tworzenie lokalnego rynku pracy, poszerzanie dzia-³alnoSci o drobne us³ugi, przetwórstwo, rzemios³o, niekonwencjonalne rolnictwo, produkcjêekologicznej ¿ywnoSci, agroturystykê.S³u¿yæ temu bêd¹ tak¿e unijne programy wspieraj¹cerozwój infrastruktury wsi i daj¹ce szanse na tworzenie nowych miejsc pracy.Unia Europejska 50 pytañRolnictwo i gospodarka ¿ywnoSciowaRolnictwo i gospodarka ¿ywnoSciowa32 Rolnictwo i gospodarka ¿ywnoSciowaRolnictwo i gospodarka ¿ywnoSciowaRolnictwo i gospodarka ¿ywnoSciowa31.Jak zmieni¹ siê ceny produktów rolnych i ¿ywnoSci?Po przyst¹pieniu Polski do Unii, w wyniku zmian cen produktów rolnych, zmieniæ siê mog¹ceny artyku³Ã³w ¿ywnoSciowych.Nale¿y siê spodziewaæ, ¿e produkty du¿o tañsze ni¿ w Unii jak mleko, mas³o, wo³owina mog¹ podro¿eæ.Z kolei produkty, które maj¹ w Unii ni¿szeceny ni¿ w Polsce jak ryby, wieprzowina, sery, produkty zbo¿owe czy drób powinny niecostanieæ tak¿e u nas.W innych przypadkach na przyk³ad na rynku win na obni¿enie cenpowinno mieæ wp³yw zniesienie op³at celnych.Ta zmiana cen nie nast¹pi z dnia na dzieñ.Nale¿y pamiêtaæ, ¿e mimo wielu lat pog³êbianiaintegracji, a nawet wprowadzenia jednej waluty, u³atwiaj¹cej porównania, na rynkach po-szczególnych pañstw unijnych panuje znaczne zró¿nicowanie cen.Ponadto proces kszta³to-wania siê cen jest skomplikowany, istotna jest te¿ struktura wydatków konsumenckich i do-konuj¹ce siê w niej przesuniêcia (na przyk³ad zmniejszenie konsumpcji mas³a rekompenso-wane jest wzrostem spo¿ycia margaryny, mniejszy popyt na wieprzowinê oznacza w konse-kwencji spadek cen pszenicy i jêczmienia, wykorzystywanych w chowie trzody chlewnej).JednoczeSnie powinien nastêpowaæ systematyczny spadek udzia³u wydatków na ¿ywnoSæw bud¿etach gospodarstw domowych.Przeciêtna polska rodzina wydaje na jedzenie rela-tywnie dwa, trzy razy wiêcej ni¿ unijna, chocia¿ ceny wielu produktów s¹ w Polsce ci¹gleni¿sze ni¿ w Unii.Na przestrzeni ostatnich 15 lat w stosunkowo ubo¿szych pañstwach Unii,takich jak Portugalia i Grecja, udzia³ wydatków na produkty ¿ywnoSciowe wyraxnie spada.Unia Europejska 50 pytañRolnictwo i gospodarka ¿ywnoSciowa 33Rolnictwo i gospodarka ¿ywnoSciowaRolnictwo i gospodarka ¿ywnoSciowaRolnictwo i gospodarka ¿ywnoSciowaRolnictwo i gospodarka ¿ywnoSciowa32.Czy nast¹pi masowy import produktów rolnych?Unia Europejska od kilku lat jest najwa¿niejszym partnerem handlowym Polski.Polska eks-portuje ¿ywoSæ i produkty rolne (m.in.miêso i wyroby miêsne, skrobiê, konie i byd³o rzexne,warzywa i owoce, mleko w proszku, jogurty, ser, jaja, mas³o, d¿emy).Jest tak¿e du¿ym impor-terem z unijnego rynku (zbó¿, cukru, Sruty, nasion oleistych, Swie¿ych owoców i warzyw,miêsa drobiowego).Saldo tych obrotów jest od kilku lat ujemne.Wraz z przyst¹pieniem Polski do Unii zniesione zostan¹ wszelkie bariery celne i ograniczeniailoSciowe, co u³atwi wymianê handlow¹.KonkurencyjnoSæ polskich wyrobów zwiêkszy siêz powodu dop³at i subwencji do produkcji rolnej, z kolei dzisiejsze pañstwa Unii nie bêd¹mog³y korzystaæ z dop³at do eksportu ¿ywnoSci do Polski, co powinno wyraxnie poprawiæzasady konkurencji, dzia³aj¹ce do tej pory na niekorzySæ produktów polskich.Z doSwiadczenia nowych pañstw cz³onkowskich wynika, ¿e po przyst¹pieniu do Unii obrótproduktami ¿ywnoSciowymi wzrós³ dwu-, trzykrotnie.Jest to konsekwencj¹ otwartego rynkui swobody przep³ywu towarów.Zasadniczo poszerzy siê wybór produktów ¿ywnoSciowycho artyku³y regionalne z innych czêSci Europy, na przyk³ad kuchni Sródziemnomorskiej, zwiêk-szy siê liczba nowalijek z po³udnia, oferta owoców i warzyw.Tak¿e w ramach unijnego rynku istnieje ci¹gle spore zró¿nicowanie cen.Najwiêksze ró¿nice,na korzySæ polskich produktów, istniej¹ tam, gdzie Unia stosuje wy¿szy poziom protekcjii wsparcia (mleko, produkty mleczne, wo³owina).Stanowiæ to bêdzie barierê przy wejSciu napolski rynek.Z kolei w przypadku pszenicy czy rzepaku ceny polskie osi¹gnê³y wy¿szy poziomod unijnych, co zachêci do wejScia na nasz rynek.Na rynku ryb, drobiu, wieprzowiny, serówczy win polskie ceny czêsto przewy¿szaj¹ unijne.W tych segmentach mo¿na oczekiwaæ naaktywnoSæ zagranicznych producentów, z korzySci¹ dla rynku i konsumentów.Polska ¿ywnoSæ ma tak¿e du¿e szanse na otwieraj¹cym siê przed ni¹ rynku Unii.Paradoksal-nie, wynikaj¹ one po czêSci z wolniejszego tempa przekszta³ceñ naszej wsi.Produkty rolne s¹tu bardziej ekologiczne, ze wzglêdu na mniejsze zu¿ycie nawozów sztucznych, a wiele arty-ku³Ã³w produkowanych metod¹ tradycyjn¹ zachowuje naturalny smak.W Polce zachowa³y siêliczne odmiany, które poznika³y z rolnictwa Unii, gdzie dominuje intensywna, przemys³owaprodukcja rolna, zaS koszty produkcji, ze wzglêdu na tañsz¹ si³ê robocz¹, s¹ niskie.Wszystkiete czynniki powinny sprzyjaæ ekspansji polskich artyku³Ã³w ¿ywnoSciowych.Unia Europejska 50 pytañRolnictwo i gospodarka ¿ywnoSciowaRolnictwo i gospodarka ¿ywnoSciowa34 Rolnictwo i gospodarka ¿ywnoSciowaRolnictwo i gospodarka ¿ywnoSciowaRolnictwo i gospodarka ¿ywnoSciowa33.Czy po przyst¹pieniu do Unii zwiêkszy siê w Polsce zakupziemi przez cudzoziemców? Jakie zasady obrotu ziemi¹ obowi¹-zuj¹ w Unii Europejskiej?Badania sonda¿owe wskazuj¹, ¿e obywatele Unii nie s¹ specjalnie zainteresowani kupnemgospodarstw rolnych w Polsce, mimo ¿e ziemia rolna jest w Polsce tañsza ni¿ w UE.Niemcy,na przyk³ad, dysponuj¹ znaczn¹ rezerw¹ gruntów ornych na terenie dawnej NRD.Równie¿tzw.drugie domy, czyli wille i domy letniskowe, kupowane s¹ najchêtniej na obrze¿ach Mo-rza Rródziemnego
[ Pobierz całość w formacie PDF ]