[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.władzę wojskową i naczelne dowództwo, zaś w trzy dni potem,dnia 14 listopada, pełną zwierzchnią władzę państwową celemprzekazania jej rządowi narodowemu.Tego samego dnia pojawiłsię też wielkiej wagi dekret Józefa Piłsudskiego, jako TymczasowegoNaczelnika Państwa.Wraz z dekretem rządu Moraczewskiegoprzesądza on formę ustroju państwa na rzecz formy republikańskiej.Obydwa dekrety opiewają: *)Wyszedłszy z niemieckiej niewoli, zastałem wyzwalającą się Polskę w najbardziej chaotycznych stosunkach wewnętrznych i zewnętrznych, wobec zadańniezmiernie trudnych, w których lud polski sam musi wykazać swoją zdolnośćorganizacyjną, bo żadna siła z zewnątrz nie może mu jej narzucić.Uważałemza swój obowiązek ułatwić ludowi pracę organizowania się i postanowiłem rozważyć rolę i znaczenie przywódców polskich stronnictw ludowych, które miałynadać charakter nowemu rządowi.W rozmowach, prowadzonych z przedstawicielami niemal wszystkich stronnictw w Polsce, spotkałem się, ku wielkiej mej radości, z zasadniczem potwierdzeniem mych myśli.Przeważająca większość doradzała utworzenie rządu nietylkoaa podstawach demokratycznych, ale i z wybitnym udziałem przedstawicieli luduwiejskiego i miejskiego.Licząc się z potężnemi prądami, zwyciężającemi dzisiajna Zachodzie i Wschodzie Europy, zdecydowałem się zamianować prezydentem*) Dziennik Praw Państwa Polskiego Nr.17, poz.40 ex 1918.32 gabinetu pana posła Ignacego Daszyńskiego, którego długoletnia praca patriotyczna i społeczna daje mi gwarancję, że zdoła w zgodnej współpracy z wszystkiemiżywiołami przyczynić się do odbudowy dzwigającej się z gruzów Ojczyzny.Ciężkie położenie ludu nie pozwoliło mu wyłonić z pośród siebie licznychsił fachowych, których kraj dzisiaj potrzebuje ; zażądałem więc od pana prezydenta ministrów, aby, licząc się z tem, wzmocnił skuteczność pracy swego gabinetu przez udział w nim wybitnych sił fachowych, niezależnie od ich przekonańpolitycznych.Z natury położenia Polski jest charakter rządu aż do czasu zwołaniaSejmu Ustawodawczego prowizorycznym i nie dozwala na przeprowadzeniegłębokich zmian społecznych, które uchwalić może tylko Sejm Ustawodawczy.Przekonany, że twórcą praw narodu może być tylko Sejm , żądałem zwołania gow możliwie krótkim, kilkumiesięcznym terminie.Licząc się z wyjątkowem pod względem prawnym położeniem narodu,wezwałem p.Prezydenta Ministrów, aby mi przedłożył projekt utworzenianajwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej aż do czasu zwołaniaSejmu Ustawodawczego, obejmującej wszystkie trzy zabory.Liczne uwagi i programowe żądania stronnictw, złożone na moje ręce,przekazuję niniejszem Rządowi Republiki.Warszawa, dnia 14 listopada 1918 roku.J ó z e f P iłsu dski,D ekret o n ajw yższej w ładzy rep rezen tacy jn ej R ep u b lik i P olskiej.Na podstawie dekretu z dnia 14 listopada r.b.przedłożył mi p.PrezydentMinistrów uchwalony przez Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej projektutworzenia Najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej aż do czasuzwołania Sejmu Ustawodawczego.Zatwierdzając przedłożony mi projekt, stanowię, co następuje:Art.1.Obejmuję, jako Tymczasowy Naczelnik Państwa, NajwyższąWładzę Republiki Polskiej i będę ją sprawował aż do czasu zwołania SejmuUstawodawczego.Art.2.Rząd Republiki Polskiej stanowią mianowani przeze mnie i odpowiedzialni przede mną, aż do zebrania się Sejmu, Prezyd, Ministrów i Ministrowie.Art.3.Projekty ustawodawcze, uchwalone przez Radę Ministrów, ulegająmojemu zatwierdzeniu i uzyskują moc obowiązującą, o ile sama ustawa inaczejnie stanowi, z chwilą ogłoszenia w Dzienniku Praw Państwa Polskiego; tracąone moc obowiązującą, o ile nie będą przedstawione na pierwszem posiedzeniuSejmu Ustawodawczego do jego zatwierdzenia.Art.4.Akty rządowe kontrasygnuje Prezydent Ministrów.A rt.5.Sądy wydają wyroki w imieniu Republiki Polskiej.A rt.6.Wszyscy urzędnicy Państwa Polskiego składają przysięgę nawierność Republice Polskiej według ustalić się mającej przez Radę Ministrów roty.*) Dziennik Praw Państwa Polskiego Nr.17, poi.41 ex 1918.33 A rt.7.Mianowanie wyższych urzędników państwowych zastrzeżone w myślprzepisów dotychczasowych Głowie Państwa, wychodzić będzie ode mnie, napropozycję Prezydenta Ministrów i właściwego Ministra.Art.8.Budżet Republiki Polskiej na pierwszy okres budżetowy uchwaliRząd i przedłoży mi do zatwierdzenia.Dan w Warszawie, dnia 22 listopada 1918 roku.J ó z e f P iłsu dski.Prezydent Ministrów: M oraczew ski.Już w dniu 28 listopada pojawił się dekret o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego, który ze względu na rozmiaryzmuszeni jesteśmy pominąć.Wybory zostały wyznaczone na dzień26 stycznia 1919 r.Towarzyszyły tym wszystkim wydarzeniom doniosłe wypadkiw Wielkopolsce.W Poznaniu powstał Komitet Obywatelskii wszedłszy w porozumienie z istniejącą już Radą robotnikówi żołnierzy wydał dnia 10 listopada krótką odezwę.*) Dnia 13 listopada wystąpiły również ze wspólną odezwą Koło Polskie w sejmiepruskim i Koło Polskie w parlamencie niemieckim.Odezwa taopiewa: **)Wojna dobiega końca.Ginie świat stary, rodzi się nowy.Z zgliszczówi pożarów powstaje nowy ustrój ludzkości, związek narodów, a filarami jegowolność narodów, swoboda obywatelska i sprawiedliwość społeczna.Wybiła dla nas Polaków godzina wyzwolenia.Powstaje Polska niepodległa i zjednoczona z wolnym przystępem do morza, którą zagwarantował namkongres pokojowy.Teraz zadaniem naszem wznieść gmach naszego państwa.Hasłem naszemd zisiaj: Jedna wola, jeden czyn! Twórzmy państwo swoje; o wewnętrznemurządzeniu jego stanowić będzie walny Sejm, obrany na podstawie demokratycznego prawa wyborczego.Zgodna w tej sprawie ludność polska naszej dzielnicy powierzyła Kołomposelskim kierownictwo spraw narodowych i politycznych.Zyskaliśmy jejzaufanie i nadal na nie zasługiwać pragniemy.Wołamy do W as: Porzućmy na chwilę wszelkie poglądy rozbieżne, zdobądzmy się na wielki czyn, stwórzmy silny rząd, za którym stanie naród cały
[ Pobierz całość w formacie PDF ]