[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.55.Ruch bryly sztywnej.Moment bezwładności.Swobodne osie obrotu.Zasada zachowania momentu pedu.Żyroskop - precesja, przykłady zastosowania.Jezeli wypadkowy moment sil zewnetrznych dzialajacy na uklad wynosi 0 , calkowity moment pedu ukladu pozostaje staly jest to zasada zachowania momentu pedu.Moment bezwladnosci ciala wyznaczamy zawsze wzgledem pewnej osi.Zmiana osi spowoduje zmiane wartosci momentu bezwladnosci.mozna powiedziec ze moment bezwladnosci ciala jest dla ruchu obrotowego tym czym masa ciala dla ruchu postepowego.Im wiekszy moment bezwladnosci tym trudniej jest wprawic cialo w ruch.Swobodne osie obrotu - oś, której położenie w przestrzeni jest stałe przy obracaniu się wokół niej ciała, na które nie działają siły zewnętrze, nazywamy osią swobodną ciała.Można udowodnić, że ciało o dowolnym kształcie i dowolnym rozkładzie mas ma trzy wzajemnie prostopadłe osie swobodne, przechodzące przez środek masy ciała.Są to osie główne.Twierdzenie Steinera nie odnosi się do momentu bezwładności liczonego dla dwóch dowolnych osi obrotu.Muszą być spełnione jednocześnie dwa warunki: osie muszą być równoległe oraz jedna z nich musi przechodzić przez środek masy ciała.Zyroskopem lub Bakiem nazywamy masywne symetryczne cialo szybko wirujace wzgledem swej osi symetrii zwana osia zyroskopu.Jezeli ta os jest nieruchoma w przestrzeni to moment pedu bryly wynosi M=Iω , gdzie I jest momentem bezwladnosci wzgledem osi.zasada dzialania zyroskopu wykorzystuje zyrokompas.Jest to bak ktorego os moze sie obracac swobodnie w plaszczyznie poziomej.Pod wplywem dobowego ruchu Ziemi os zyrokompasu ustawia sie w takim polozeniu przy ktorym kat miedzy ta osia a osia obrotu Ziemi jest minimalny.W porownaniu z kompasem magnetycznym zyrokompas ma cenna ceche jego wskazania niewymagaja uwzglednienia poprawki na tzw zboczenie magnetyczne oraz brak wplywow obecnosci ferromagnetykow.ZASADA DZIALANIA - jezeli do osi szybko obracajacego sie zyroskopu swobodnego przylozymy pare sil o momencie M=F*h to zyroskop zacznie sie dodatkowo obracac nie wokol osi x lecz osi y, lezacej w tej plaszczyznie i prostopadlej do osi z obrotu zyroskopu.Ten dodatkowy ruch nazywa sie precesja
[ Pobierz całość w formacie PDF ]