[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Z kolei własność publiczna mieszana to własność spółek z przewagą własności (kapitału)publicznego.2.3.Struktura prawno-organizacyjna gospodarki narodowejZ kryterium własnościowym ściśle związane jest kryterium prawno-organizacyjne.Pozwala onana wyróżnienie prawno-organizacyjnej struktury gospodarki narodowej (schemat 4.1.).Ograniczając strukturę gospodarki narodowej do podstawowych podmiotów gospodarkinarodowej to jest do gospodarstw domowych i przedsiębiorstw, z punktu widzenia kryterium54EKONOMIA zarys podstawowych problemówwłasnościowego i prawno-organizacyjnego wyróżnić można przedsiębiorstwa prywatne iprzedsiębiorstwa publiczne.2.3.1.Przedsiębiorstwa prywatnePochodną własności prywatnej - przy ograniczeniu się do podstawowego podmiotu gospodarkijakim jest przedsiębiorstwo - wyróżnić trzeba przedsiębiorstwa prywatne.Są to przedsiębiorstwanależące do prywatnego właściciela.Ich działalność prowadzona jest w oparciu o wpis doewidencji działalności gospodarczej.Zakres i rolę tych przedsiębiorstw poszerzają procesyprywatyzacji.Mogą one występować w kilku formach.Najczęściej dokonywanym ich podziałemjest podział na: przedsiębiorstwa osób fizycznych (tzw.przedsiębiorstwa jednoosobowe), spółki ispółdzielnie.2.3.1.1.Przedsiębiorstwa jednoosobowePrzedsiębiorstwo jednoosobowe (nazywane także niekiedy spółką jednoosobową) jest takąorganizacją gospodarczą, która posiada jednego właściciela - którą jest osoba fizyczna.Jest onanajprostszą formą prowadzenia działalności gospodarczej.Jest więc ono podmiotemgospodarczym realizujący przedsięwzięcia gospodarcze przez jedną osobę, będącą jednocześniewłaścicielem.Działalność ta w warunkach gospodarki rynkowej, po spełnieniu prostychczynności organizacyjnych i prawnych rozwijana jest do skali pożądanej.Pojedynczy właścicieljest jednocześnie producentem dóbr lub usług, kontrolerem tej produkcji oraz jej sprzedawcą.Wgranicach prawa i konkurencji jest pełnoprawnym podmiotem decyzyjnym.Wszelkie jej zyskitraktowane są jako dochód wymagający opodatkowania.Przedsiębiorstwo jednoosobowe dla rozpoczęcia swego funkcjonowania nie wymaga dużegokapitału, skomplikowanego procesu rejestracyjnego i w większości przypadków uzyskaniakoncesji.Rozpoczyna ona działalność po: zgłoszeniu do ewidencji działalności gospodarczej,uzyskaniu numeru statystycznego REGON, zgłoszeniu obowiązku podatkowego w urzędzieskarbowym; rejestracji w oddziale ZUS i założeniu konta bankowego.Właściciel jestjednocześnie pracownikiem.Może swobodnie dysponować majątkiem firmy i całym zyskiem.Płaci podatek tylko od osobistego dochodu (wynagrodzenia).Za zobowiązania firmy odpowiadaon całym swoim majątkiem - tak firmy jak i osobistym.Do tej grupy przedsiębiorstw zalicza się również indywidualne gospodarstwo rolne, łączące wsobie funkcję przedsiębiorstwa i funkcję gospodarstwa domowego.Przedsiębiorstwo własności indywidualnej w swej realnej działalności napotyka na szeregograniczeń.Wynikają one z samej istoty własności indywidualnej.Są nimi: z
ródła finansowaniawłaściciela (tj.oszczędności i pożyczki) pozwalające rozwijać produkcję tylko do pewnychrozmiarów, formy i skali; osobiste prowadzenie przedsiębiorstwa, co nie pozwala korzystać zrady i wsparcia innych współwłaścicieli - gdyż ich nie ma; oraz - wyłączne i całościoweobciążenie właściciela wszelkimi zagrożeniami i niepowodzeniami funkcjonowania firmy.Właściciel przejmujący wszystkie zyski ponosi jednocześnie pełne ryzyko z tytułu swojejdziałalności - jeśli nie może wywiązać się z finansowych zobowiązań wobec wierzycieli iogłasza bankructwo, to aktywa firmy mogą być sprzedane przez sąd w celu spłacenia długów - ajeśli one nie wystarczają na pokrycie wszystkich długów to sprzedaży może podlegać takżemajątek osobisty właściciela.2.3.1.2.SpółkiJedną z form przedsiębiorstw prywatnych są spółki.Pod pojęciem spółki rozumiemy organizacjęgospodarczą zawiązaną na bazie umowy, której przedmiotem działania jest działalnośćgospodarczej a stronami jej wspólnicy - wnoszący określone wkłady oraz działających wspólniedo osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego.55EKONOMIA zarys podstawowych problemówW praktyce spotykamy się z różnymi klasyfikacjami spółek, w zależności od przyjętychkryteriów klasyfikacyjnych.Według kryterium z
ródła prawa regulującego powstanie oraz działalność spółki, dzielimy jena: spółki cywilne i spółki handlowe.Podział ten jest prawnie dokonany w ustawodawstwiepolskim.W odniesieniu do spółek cywilnych - przepisami Kodeksu Cywilnego (art.860- 875), aw odniesieniu do spółek handlowych - przepisami Kodeksu Handlowego (na mocyrozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z 30.06.1934r.).W praktyce możemy spotkać sięrównież ze spółką cichą.Według kryterium podstawy ekonomicznej tworzenia i zakresu odpowiedzialności zazobowiązania spółki, dzielimy je na: spółki osobowe i spółki kapitałowe.W polskiej rzeczywistości gospodarczej, przy połączeniu obu tych kryteriów orazuwzględnieniu innych uregulowań prawnych można dokonać podziału spółek na:-� osobowe (cywilne, jawne, komandytowe) ;-� kapitałowe (z o.o.; akcyjne;) ;-� spółki z udziałem podmiotów zagranicznych (joint ventures).2.3.1.2.1 [ Pobierz całość w formacie PDF ]