[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.UntitledHerbert Spencer (1820 - 1903)lEwolucjonizmllwpłynął na nauki społecznellwywodzi się z biologii (od Darwina)llźródłem ewolucjonizmu była myśl T.Malthusa (anglikańskiego pastora)lljego myśl ekonomiczna odwoływała się do demografii, do wzorów matematycznychllistnieją 2 elementy: przyrost ludności oraz zasoby materialne (wzrastają one nieproporcjonalnie)llludzie są skazani na niedostatek materialny właśnie ze względu na te 2 wielkościllta dysproporcja rodzi kulturę, inteligencję , co zainspirowało ewolucjonizmllgłówne założenia ewolucjonizmu:llo jednorodności świata społecznego (rzeczywistość społeczna jest z natury wszędzie taka sama)lljednolitość natury ludzkiejllgenetyzm - wszystko ma swoje pochodzenie, jest powiązane łańcuchem; wyjaśnić zjawisko to wskazać jego pochodzeniellprzekonanie o istnieniu praw (uniwersalistycznych)llzmienność - wszystko ewoluuje, zmienia sięllkonieczność dokonywania się tych zmian - są one odpowiedzią na potrzeby społecznellzmiany dokonują się wg określonych sposobów m.in.dyfuzja kulturowa - kontakt z inną kulturąllzmiany mają charakter globalny tzn.zmiana w każdej sferze życia pociąga za sobą zmiany w innych sferachllpostęp - zmiany w określonym kierunku; postęp przypisywany jest wszystkim społeczeństwom, ale każde znajduje się na innym etapiellewolucjonizm formułował obiektywne kryteria wyższości i niższości (porównywanie np.: różnych przemian co do stopnia rozwoju, postępu) - wzorem tych kryteriów była Europa ZachodniallHerbert Spencer:llInstytucje społeczne wg Spencera:llw naturze człowieka 2 cechy, które są sprzeczne:llczłowiek jest egoistąllczłowiek jest istotą, która działa w grupie, by zapewnić sobie rozwójllrozwiązanie tej sytuacji stanowią instytucje społecznelltypy instytucji (które ewoluują, rozwijają się):llinstytucje domowe (rodzina)llinstytucje obrzędowe (obyczaje)llinstytucje polityczne (państwo, wojsko)llinstytucje kościelne, instytucje zawodowe, instytucje przemysłowellcechy instytucji społecznych:lltworzą się spontanicznie, nie są tworem świadomymllsą odpowiedzią na potrzeby społecznellewoluują pociągając za sobą zmiany rzeczywistości społecznejllsą ściśle ze sobą związane - istnieje system instytucjillposiadają stan równowagi, naruszeniem tego stanu było wykonywanie funkcji przezz instytucję, która nie była do tego powołanallRzeczywistość społeczna (2 sfery):llorganizacja społeczna i biologiczna są podobne w:llwzrost masyllwewnętrzne zróżnicowanie funkcjillróżne funkcje w obrębie jednego systemullfunkcjonowanie jednych części ma konsekwencje dla całościllistnieje sfera funkcji podstawowychllorganizacja społeczna i biologiczna są różne:llspołeczeństwo nie ma formy w sensie fizycznymllspołeczeństwo jest rozproszone w przestrzeni; komunikacja funkcjonująca w przestrzeni warunkuje istnienie społeczeństwa (język jest taką właśnie formą komunikacji)llświadomość w społeczeństwie jest rozproszona między poszczególne jednostkillWizja życia społecznego to nominalizm socjologiczny wzbogacony formułą wzajemnego oddziaływania pomiędzy jednostkami, które może być przyczyną modyfikacji społecznychllEwolucja życia społecznegollw rzeczywistości dokonuje się ewolucja (3 fazy):llfaza nieorganicznallfaza organicznallfaza ponad organiczna (życie społeczne, kultura)lkolejna faza zawiera prawa z poprzedniej i dodaje nowelrzeczywistość społeczna jest nadbudową na rzeczywistość biologicznąllewolucja poszczególnych społeczeństw ma charakter zróżnicowany, występują regresje i okresy zastojullwizja przebiegu ewolucji:llklasyfikacja:llspołeczeństwa w miarę rozwoju komplikują się wewnętrznielljednokierunkowa, liniowa ewolucjalltypologia (2 bieguny, 2 teoretyczne wizje społeczeństwa) :llspołeczeństwo militarne i industrialnellw miarę rozwoju społeczeństwo militarne przechodzi w społeczeństwo industrialnellelementy z obu typów są wymieszane, w zależności od momentu ewolucji jeden z nich przeważallto co decyduje o zachowaniu jednostki w społeczeństwie militarnym to przewaga działań kolektywnych, dążenie do obrony lub ekspansji, obowiązkowa współpraca, regulacja zachowań poprzez nakazy i zakazyllto co decyduje o zachowaniu jednostki w społeczeństwie industrialnym to pokojowa wymiana indywidualnych usług, , dobrowolna współpraca oparta o umowę, działanie zasady sprawiedliwości, regulacja zachowań poprzez zakazyllstosunki między państwem, a jednostką w społeczeństwie militarnym - racją bytu jednostki jest państwollstosunki między państwem, a jednostką w społeczeństwie industrialnym - racją bytu państwa są jednostkillspołeczeństwo industrialne:llwolność, niewiele ograniczeńllzachęca się do tworzenia organizacji, w których jednostka będzie mogła wyrazić się jako jednostkallstruktura ma charakter zdecentralizowanyllstratyfikacja społeczna: elastyczna i otwarta, istnieje możliwość wymianyllaktywność gospodarcza: utrata niepodległości ekonomicznej, współzależność gospodarcza, wolny handelllcenione cechy jednostek to: niezależność, poszanowanie innych, odporność na przymus, kreatywność, prawdomównośćllspołeczeństwo militarne:llogranicza własność i wolność, realizuje cele ogólno - społecznellstruktura ma charakter scentralizowanyllstratyfikacja społeczna: trwały podział społeczny, zasada dziedzicznościllrodzaj aktywności gospodarczej: ekonomiczna niepodległość, samowystarczalność, protekcjonizm handlowyllcenione cechy jednostek to: patriotyzm, odwaga godność, lojalność, posłuszeństwo, zaufanie do władzy, dyscyplinal1
[ Pobierz całość w formacie PDF ]