[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W naszym grzesznym stanie to ponowne wyświęcenie jest bolesne izakłada pokutę oraz dobrowolnie przyjęte wyrzeczenie, ale ta ofiara otwiera przed nami życie:ucząc się ponownie kochać, człowiek wzrasta i znajduje w Zmartwychwstaniu swą prawdziwąwielkość.Na tym tle wizja pogaństwa wydaje się głęboko i świadomie ograniczona: jego filozofia jestlekcją rezygnacji w obliczu woli bogów, jego ideologia polityczna jest niewolnicza, a nawettotalitarna.Dalekie od otwierania się na przyszłość, tworzy świat zamknięty.Konfrontacja pomiędzy chrześcijaństwem a neopogaństwem jest w ostatecznym kształciewalką o sens człowieczeństwa.Społeczeństwu wystawionemu na pokusę pogrążania się wewspaniałych, ale ograniczonych odkryciach, chrześcijaństwo będzie zawsze proponować pójściedalej: aż do zródła wszelkiego piękna i wszelkich wartości.194 53.Handel odpustamiFakty i datyZa pontyfikatu Urbana II (1088 - 1099) pojawia się pojęcie odpustu w sensienowożytnym: wszystkim penitentom, którzy dla zadośćuczynienia za swe winy podejmują sięspełnienia jakichś aktów pobożności, oferuje się odpust w zamian za spełnienie jakiegoś innegodzieła.XII i XIII wiek - rozwój i złagodzenie praktyki odpustu.Przez długi czas odpust zupełnymożna było uzyskać tylko przez uczestnictwo w krucjacie.Powszechnie się uznaje, że odpustprzyznany przez Kościół jest zarazem przyznany przez Boga.1215 - sobór laterański IV ogranicza nadawanie odpustów cząstkowych.ok.1250 - pojawienie się odpustów za zmarłych.1300 - ustanowienie przez Bonifacego VIII pierwszego odpustu jubileuszowego.XV wiek - motywy finansowe zaczynają odgrywać ważną rolę w nadawaniu i głoszeniuodpustów (odpust - jałmużna).31 pazdziernika 1517 - Luter potępia odpusty w swych 95 tezach w Wittenberdze.1519 - Leon X przyznaje się do nadużyć, ale utrzymuje zasadę sprzedaży odpustów.1561 - sobór trydencki na swej 21 sesji przeprowadza reformę odpustów.1564 -1569 - wprowadzenie całkowitej nieodpłatności i zlikwidowanie odpustówjałmużn; nałożenie ekskomuniki na wszystkich handlujących odpustami1967 - konstytucja apostolska Indulgentiarum doctrina Pawła VI: zniesienie zasadyobliczania odpustów w dniach, miesiącach i latach; uproszczenie zasady ich przyznawania.BibliografiaJ.M.Todd, Marcin Luter, Warszawa 1983.J.Delumeau, Reformy chrześcijaństwa w XVI i XVII wieku, Warszawa 1986.WydarzenieWiadomo, że doktryna i praktyka pokuty kształtowały się powoli (por.rozdz.20).W pierwszych wiekach penitent żył poza wspólnotą aż do chwili otrzymania rozgrzeszenia iponownego włączenia do Kościoła.Począwszy od VI stulecia pokuta była określona (za takie a195 takie przewinienie stosowano taką a taką karę ); popularne stały się penitencjały opracowaneprzez mnichów irlandzkich.Zbyt rygorystyczną taryfę kar łagodzili lub ograniczali windywidualnych przypadkach spowiednicy.W XI wieku pojawiło się powszechne odpuszczanie grzechów, ważne dla wszystkichwiernych, a rola księdza ograniczała się jedynie do udzielenia absolucji.Zmierć podczas krucjatyzapewniała całkowite odpuszczenie kar, na jakie człowiek zasłużył przez swe grzechy.Zrodził sięteż stopniowo zwyczaj korzystania z odpustów cząstkowych, określonych w liczbie dni i lat(odpowiadających jednak nie czasowi spędzonemu w czyśćcu, lecz liczbie dni odpuszczonejpokuty) przez tych, którzy pomagali w finansowaniu krucjat, w budowie kościołów, odbywalipielgrzymki (do bazylik rzymskich w okresie jubileuszu lub do kościoła Porcjunkuli w Asyżu),spełniali akty pobożne lub udzielali jałmużny.W XIII wieku pojawiły się pierwsze sygnałydotyczące nadużyć w głoszeniu i udzielaniu odpustów cząstkowych.Zostaną one wprawdzieusunięte, ale pojawią się znów, zwłaszcza w końcu XIV stulecia i w wieku XV.Skłoni toostatecznie Lutra do zaprotestowania przeciwko sprzedawaniu odpustów przez arcybiskupaAlbrechta Brandenburskiego, który spłacał w ten sposób papieża za przyznanie mu biskupstw wMagdeburgu i w Moguncji, polecając głosić podczas kampanii następujące zdanie: Zaledwiepieniądz do puszki wskoczy, dusza natychmiast z czyśćca wyskoczy (Luter przypisywał jegłoszącemu ów odpust dominikaninowi Tetzlowi).Z pewnością sprzeniewierzanie pieniędzy przez poszczególnych ludzi należało do rzadkości.Uzyskane sumy przekazywano na dzieła użyteczności publicznej lub na obronę światachrześcijańskiego (kościoły, hospicja, szkoły, budowę tam w Niderlandach, mostów, portów ifortyfikacji w wojnie z Turkami).Ale sprawy finansowe zdominowały cały system udzielaniaodpustów: pewien historyk pisze o owym banku depozytów i przelewów rachunkowych,zbudowanym przez Kościół katolicki na skarbnicy zasług Chrystusa i świętych, który sprzedawałpublicznie na terenie cesarstwa za pośrednictwem bankierów z rodu Fuggerów swe kupony oddywidendy zbawienia na tamtym świecie .To, co było słuszne w proteście Lutra, zostało dosłyszane przez Kościół: Leon X przyznał, żegłoszono błędne poglądy, a sobór trydencki sprecyzował doktrynę o odpustach, by wyeliminowaćwszelkie związane z nimi nadużycia.W 1569 roku Pius V ekskomunikował wszystkichhandlujących odpustami.O co tu chodzi?Władza kluczy Piotrowych196 Grzech jest przede wszystkim zerwaniem więzi z Bogiem, okazaniem pogardy wobec Jegomądrości i Jego słowa, odmową postrzegania Go takim, jaki jest.Ale grzech wprowadza takżenieład, który dotyka samego człowieka, izoluje go od innych i zrywa jego relację z kosmosem.Odpuszczenie grzechów, które zapewnia nam Chrystus, przywraca przymierze z Bogiem, ale nielikwiduje w magiczny sposób nieładu.Aaska pozwala nam zająć ponownie miejsce w planieBożym oraz zadośćuczynić za skutki naszych grzechów, a także grzechów innych ludzi.Dlategoteż winniśmy odbywać pokutę nawet po sakramentalnym rozgrzeszeniu, pokutę za zmarłych,oczekujących na ostateczne oczyszczenie, zanim staną przed Bogiem, którym powinniśmypomagać poprzez wspólnotę świętych.W ten sposób zacieśniają się niewidzialne więzi pomiędzywszystkimi uczniami Chrystusa w ich podążaniu ku niebieskiej Jeruzalem.Ale pokuta ta nabiera szczególnej wartości, ponieważ została nam przepisana przez Kościół.Apostołowie otrzymali od Chrystusa władzę wiązania i rozwiązywania .Dlategozadośćuczynienie, które mamy odbyć za grzechy nasze i innych ludzi, pozostawione zostałomacierzyńskiej ocenie Kościoła.To właśnie Kościół proponuje nam jakiś akt pobożności (doktórego przywiązuje szczególne znaczenie) jako środek na odkupienie części lub całości nieładumoralnego, popełnionego przez nas w danym momencie, umożliwiając skorzystanie z tegoż aktuprzez tych, których kochamy, a także przez całą ludzkość
[ Pobierz całość w formacie PDF ]