[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.126 ust.2 Konstytucji).W prawie konstytucyjnym różnych państw poszczególni ustrojodawcy zabezpieczają prawa podmiotu suwerenności (narodu).Po pierwsze chodzi o szczególny tryb wyrażania zgody przez suwerena na akcesję do struktur europejskich.Po drugie niektóre konstytucje określają jeszcze przed ratyfikacją traktatu europejskiego warunki, na jakich dane państwo może uczestniczyć w integracji europejskiej.24) Zasada zwierzchnictwa narodu w Konstytucji RP (pojęcie narodu, formy realizacji zwierzchnictwa narodu)Naród - wspólnota o podłożu etnicznym, gospodarczym, politycznym, społecznym i kulturowym wytworzona w procesie dziejowym, przejawiająca się w świadomości swych członków.Formy realizacji zwierzchnictwa narodu:a) bezpośrednilart.90 ust. 3, art.125 Konstytucji RP: ogólnokrajowe referendum fakultatywnellart.118 ust.2 Konstytucji RP: ludowa inicjatywa ustawodawczallart.235 Konstytucji RP: ogólnokrajowe referendum w sprawie zmiany konstytucjillart.170 Konstytucji RP: referendum lokalne, może być przeprowadzone we wszystkich sprawach dotyczących wspólnoty samorządowej, powszechność jego stosowania?llreferendum wiążące a referendum opiniodawcze - ustawa z 29.06.1995 o referendumlb) pośredni:lreprezentacja jako zasada konstytucyjnallzasady prawa wyborczego, zwłaszcza zasady powszechności głosowaniallrodzaje wyborów, system wyborczyllfrekwencja wyborczallstosunek społeczeństwa do polityki, polityków a szerzej spraw publicznychllsocjologiczne przyczyny niskiej frekwencji i małego stopnia zainteresowania obywateli sprawami publicznymillstopień powszechności angażowania się w działalność partii politycznych, organizacji społecznych, stowarzyszeń o innym charakterze (m.in.Związki zawodowe, organizacje pracodawców) tak rządowych jak i pozarządowychlArt.4 ust.1 Konstytucji stanowi, że "władza zwierzchnia w Rzeczpospolitej Polskiej należy do Narodu", wyrażając w ten sposób jedną z podstawowych zasad ustrojowych Rzeczypospolitej - zasadę suwerenności (zwierzchności) narodu.Skoro władza zwierzchnia należy do narodu, to tylko naród jako całość ("wszyscy obywatele"), nie zaś jakiś inny podmiot, autorytet, czy grupa społeczna czy partia polityczna, sprawuje władzę pierwotną i od nikogo niezależną (suwerenną).Swoją wolę naród jako suweren może wyrażać na dwa sposoby: za pośrednictwem swoich przedstawicieli lub bezpośrednio (art.4 ust.2 Konstytucji).W ten sposób Konstytucja otwiera drogę dla wprowadzenia zarówno instytucji demokracji pośredniej czyli przedstawicielskiej, jak i bezpośredniej.Również Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej poprzez kolejność wyliczenia w art.4 ust.2 daje wyraz przekonaniu, że to demokracja pośrednia jest podstawowym sposobem sprawowania władzy przez naród, a instytucje demokracji bezpośredniej mogą być jedynie jej uzupełnieniem.U podstaw systemu demokracji parlamentarnej leży bowiem przekonanie, że naród sprawuje swoją władzę zwierzchnią poprzez przedstawicieli wybranych do parlamentu.Przedstawicielami narodu, o których mowa w art.4 ust.2 Konstytucji są więc w Polsce członkowie organów przedstawicielskich: Sejmu i Senatu RP (a ściślej mówiąc Sejm i Senat RP jako organy władzy).Nie jest natomiast przedstawicielem narodu, formalnie rzecz ujmując, Prezydent Rzeczypospolitej, który stosownie do art.126 ust.1 Konstytucji jest przedstawicielem "Rzeczypospolitej Polskiej", czyli państwa.Choć więc formalnie Prezydent RP nie jest przedstawicielem narodu, to w odróżnieniu od systemów, w których głowę państwa wybiera parlament lub podobne ciało przedstawicielskie, polskiemu Prezydentowi przysługuje bezpośrednia legitymacja pochodząca z woli wyborców, co materialnie stawia go w pozycji ich przedstawiciela.W przypadkach określonych w Konstytucji naród może jednak sprawować władzę bezpośrednio, czyli może podejmować decyzje z pominięciem swych organów przedstawicielskich.25) Zasada podziału władzy w świetle Konstytucji RP (założenia doktrynalne i ich realizacja)Jest to jedna z najstarszych zasad towarzyszących rozwojowi myśli ustrojowej już w czasach Arystotelesa.O podziale władzy można mówić, mając na względzie znaczenie przedmiotowe i podmiotowe tego pojęcia.W sensie przedmiotowym (funkcjonalnym) oznacza wydzielenie odmiennych kierunków działania państwa tj.stanowienie prawa, wykonywanie prawa i sądzenie.Wg Locke'a i Monteskiusza można to rozumieć, że w każdej z 3 wyodrębnionych dziedzin działania państwa powinny odpowiadać 3 oddzielnie od siebie grupy organów państwowych.Zasadę podziału władzy wyraźnie wprowadza Konstytucja RP, stwierdzając w art.10 ust.1 i 2, że ,,Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, wykonawczej i władzy sądowniczej.Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat, władzę wykonawczą Prezydent RP i Rada Ministrów, a władzę sądowniczą sądy i trybunały”.Konstytucja z 1997r.tylko organy władzy ustawodawczej uznaje jako reprezentantów narodu (art.104 i 108).Prezydenta traktuje jako ,,najwyższego przedstawiciela RP…” (art.126), Radę Ministrów jako organ prowadzący ,,politykę wewnętrzną i zagraniczną RP” i kierujący ,,administracją rządową” (art.146).Konstytucja z 1997r.utrzymała w Polsce parlamentarny system rządów.Organizacja władzy wykonawczej oparta jest na zasadzie dualizmu (prezydent oraz rząd z premierem na czele), rząd i poszczególni ministrowie ponoszą polityczna odpowiedzialność przed sejmem, prezydentowi nie przysługują kompetencje, które pozwalałyby mu przejąć kierowanie sprawami rządowymi
[ Pobierz całość w formacie PDF ]