Chemia dla kolekcjonera

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Przedmiotem poruszamy w roztworze i co kilkanaście sekund wyjmujemy, abysprawdzić barwę powierzchni.Początkowo, i to już po kilkunastu sekundach, powierzchnia miedzi zacznie się mie-nić wszystkimi kolorami tęczy.Parominutowa kąpiel spowoduje pojawienie się barwyżółtej, potem brązowej, ciemnoniebieskiej, aż wreszcie, po około godzinie, po-wierzchnia miedzi stanie się ciemnoszara, prawie czarna.Jak już mówiliśmy, tylko taostatnia barwa jest trwała.Jeżeli jednak chcemy zachować na przedmiotach mie-dzianych jedną z barw poprzednich, to przedmiot po wypłukaniu w wodzie zimnej, anastępnie koniecznie w gorącej, suszymy i pokrywamy bezbarwnym lakierem capo-42nowym.Kolekcjonerom starych wag domowych, barometrów, zegarów czy też daw-nych, a zwłaszcza XIX-wiecznych przyrządów pomiarowych znana jest doskonałecharakterystyczna złotopomarańczowa barwa, jaką nadawano mosiądzowi.Skorowięc zajdzie konieczność dorobienia z mosiądzu jakiegoś brakującego elementu,trzeba będzie też umieć nadać mu odpowiednią barwę.Barwienie mosiądzuZ uwagi na zawartość cynku (mosiądz jest stopem miedzi z cynkiem) roztworydo chemicznego barwienia mosiądzu muszą być inne niż roztwory, którymi barwi sięczystą miedz.Metal przed barwieniem musi być wypolerowany, odtłuszczony i wytrawiony.Czyn-ności te opisane zostały szczegółowo w Galwanotechnice domowej.Do trwałego barwienia mosiądzu wykonujemy roztwór o składzie:" woda 100 cm3" pięciowodny siarczan miedzi(II) CuSO4 " 5H2O 1, 5 g" chloran potasu KClO3 1, 5 gRoztwór ogrzewamy do temperatury 50-60�C i zanurzamy w nim na parę minut bar-wione przedmioty mosiężne.Barwę czekoladowobrązową na mosiądzu otrzymujemy gotując przedmiotyprzez 15 minut w roztworze o składzie:" woda 100 cm3" octan miedziowy Cu(CH3COO)2 6,5 g" siarczan miedzi(II) CuSO4 " 5H2O 4,5 g" siarczan(IV) glinowo-potasowy AlK(SO4)2 " 12H2O 2 gPo skończonym barwieniu przedmiot płuczemy w zimnej, a następnie gorącej wo-dzie, suszymy w trocinach i lekko natłuszczamy oliwą.Barwa oliwkowozielonaDokładnie oczyszczone i odtłuszczone przedmioty mosiężne zanurzamy na 3-5 minutw roztworze o składzie:" woda 100 cm3" wodorotlenek sodu NaOH 10 g" siarczek antymonu Sb2S3 10 gTemperatura kąpieli 70-80�C.Barwionymi przedmiotami często poruszamy.Barwa ciemnobrunatnaMosiężne przedmioty dokładnie oczyszczone i odtłuszczone zanurzamy na 2-5 minutw roztworze o składzie:"woda 100 cm3" siarczan(VI) niklowo-amonowyNiS04 * (NH4)2S04-6H20 4 g" chloran potasu KClO3 2 gTemperatura kąpieli 50-óO�C.Zabarwione przedmioty szczotkujemy miękką szczot-43ką i lekko natłuszczamy.Barwa czarnaZe wszystkich rodzajów barwienia mosiądzu największe znaczenie praktyczne maczernienie tego stopu.W ten właśnie sposób wykańczane są najróżniejsze mosiężneczęści chętnie kolekcjonowanych aparatów pomiarowych, fotograficznych i przyrzą-dów optycznych, na przykład starych lunet.Znamy dwa zasadnicze sposoby barwienia mosiądzu na czarno - z połyskiem orazbez.W pierwszym przypadku, gdy zależy nam na połysku, przedmiot musi być naj-pierw bardzo starannie wypolerowany.Czernienie z połyskiem przeprowadzamyprzez kąpanie w roztworze o składzie:" woda 100cm3" węglan miedzi(II) CuCO3 70 g" amoniak stężony NH3aq 40 cm3Roztwór ogrzewamy do temperatury 40�C i kąpiemy w nim czernione przedmiotymosiężne przez 10-15 minut.Podczas czernienia przedmiotami często poruszamy.Gdy zależy nam na tym, aby czerniony mosiężny przedmiot nie powodował odbiciaświatła (np.wewnętrzne części aparatu fotograficznego lub powiększalnika), wtedystosujemy czernienie matowe.Nie polerowane przedmioty (ale oczywiście odtłusz-czone i wytrawione) nacieramy gorącym roztworem o składzie:" woda 100 cm3" azotan miedzi(II) Cu(NO3)2 250 g" azotan srebra AgNO3 1, 5 gAzotan miedzi(II) rozpuszczamy w 90 cm3 destylowane; wody, a osobno, w 10 cm3destylowanej wody - azotan srebra.Oba roztwory dopiero przed czernieniem zlewa-my razem i ogrzewamy do 50�C.W roztworze zwilżamy tampon; waty i nacieramynim czerniony przedmiot.Barwienie srebraDawne wyroby srebrne, a zwłaszcza wyroby pochodzenia wschodniego, nie-zależnie od ich bogatej formy (często rytowanej bądz tłoczonej powierzchni) były do-datkowo zdobione odpowiednią kolorystyką.Różne odcienie szarości, brązu, niebie-skawy fiolet i czerń - oto barwy, jakie najczęściej wschodni mistrzowie nadawaliswym srebrnym wyrobom.Warto więc wiedzieć, jak możemy i my takie efekty osią-gnąć.Oczyszczone, odtłuszczone i wytrawione wyroby srebrne, dla nadania imbarwy brązowej, zanurzamy w kąpieli o składzie:"kwas octowy (30%) CH3COOH 10 cm3" siarczan miedzi(II) CuSO4 10 g" chlorek amonu NH4Cl 10 g" woda do objętości 250 cm3Po uzyskaniu żądanej barwy przedmiot srebrny płuczemy bardzo dokładnie wodą,suszymy i lekko natłuszczamy.44W celu nadania srebru barwy szarej z lekkim niebieskim odcieniem, sporzą-dzamy dwie kąpiele:" 1) chlorek żelaza(III) FeCl3 6 g" woda do objętości 100 cm3" 2) wodorotlenek sodu NaOH 7 g" siarczan ołowiu(II) PbSO4 1 g" woda do objętości 100 cm3Przedmiot srebrny zanurzamy na 5 minut w kąpieli l, ogrzanej do temperatury 40-50�C, płuczemy w wodzie i zanurzamy na 3-8 sekund w kąpieli 2 o temperaturze po-kojowej.Tą właśnie metodą barwiona jest biżuteria i inne artystyczne wyrobysrebrne.Po zabarwieniu przedmiot należy dokładnie wypłukać w wodzie zimnej i go-rącej, następnie starannie wysuszyć i lekko natłuścić.Barwa niebieskoczarnaOczyszczone i odtłuszczone przedmioty srebrne zanurza się w kąpieli o składzie:woda 100 cm3" siarczan amonu (NH4)2SO4 1,5 g" lub wielosiarczek potasu KXSX 2,5 gTemperatura kąpieli wynosi 70-80�C.Czas barwienia zależy od rodzaju barwy i od-cienia, jaki chcemy uzyskać.I tak już po kilku sekundach otrzymujemy piękną niebie-skawą barwę o tęczowym połysku, zaś po paru minutach przedmioty uzyskują trwałąbarwę niebieskoczarna.Po zabarwieniu przedmioty dokładnie płuczemy wodą, su-szymy, szczotkujemy miękką szczotką i lekko natłuszczamy.Podany roztwór jestnietrwały, zatem sporządzamy go bezpośrednio przed barwieniem.Barwa czarnaOczyszczone, odtłuszczone i wytrawione wyroby srebrne profilowane zanurzamy na2-3 minuty w ogrzanej do 40�C kąpieli o składzie:" wielosiarczek potasu KXSX 3 g" węglan amonu (NH4)2CO3 1, 5 g" woda do objętości 100 cm3Po wypłukaniu w wodzie zimnej i gorącej oraz po wysuszeniu, w celu nadania wyro-bom większej plastyczności z powierzchni wypłukanych ścieramy mechanicznie za-barwioną powłokę.W ten sposób uzyskujemy bardzo estetyczną i efektowną grę pół-cieni oraz większą plastyczność przedmiotu [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Search

Podstrony