[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Nie wystarczało organizować i rozbudowywać przemysłzbrojeniowy w rozmiarach, których nie sposób było przewidzieć, nale\ało wypracować metody prowadzenia wojny nowoczesnej.DotychczasAnglicy wyobra\ali sobie udział w wojnie na kontynencie z tradycjąosiemnaste- i dziewiętnastowieczną flota brytyjska panuje nadmorzami, a brytyjski pieniądz wspomaga sprzymierzeńcówkontynentalnych i umo\liwia im prowadzenie wojny; armia brytyjska gra10 Raport ambasadora Cambona, Londres 15 IX 1915.Archiwum Paryskie Affaires Etrangeres, Guerre 1914-1918.GrandęBretagne, vol.536, f.198-204.355rolę drugoplanową.Przez stulecia narzędziem agresji była dlaAnglików flota.Flocie trzeba znacznie mniej ludzi ni\ armii lądowej;zapotrzebowanie na marynarzy pokrywał dobrowolny zaciąg, a czasami,jak w okresie wojen napoleońskich, press-gang, czyli zbrojne bandyporywające młodych mę\czyzn do słu\by we flocie.Obowiązkową słu\bęwojskową poczytywano za instytucję zbędną, szkodliwą i przynoszącąujmę wolnościom obywatelskim.Wybuch wojny nie pociągnął za sobązmiany w pojęciach, według powszechnego mniemania wojna miała trwaćkrótko, kilka miesięcy i zmiany w organizacji wojska nie byłypotrzebne.Zmiany nie wydawały się potrzebne, tym bardziej \e ogłoszony zaciągdobrowolny dał wyniki optymalne, nadspodziewanie pomyślne.Propaganda słu\by wojskowej była pomysłowa.Na ulicach miast,miasteczek i wsi angielskich, na wystawach sklepowych, na słupachulicznych widniał plakat z wyrazistą twarzą popularnego wodza LordaKitchenera, a pod nią podpis: Your King aud Country Needs You" (TwójKról i Ojczyzna potrzebują Ciebie).Sięgnięto i po inne sposoby.Na ulicach pojawiły się młode,przystojne dziewczyny; zaczepiały młodych, zdrowo wyglądającychmę\czyzn i ofiarowywały im spódnicę ze słowami: Ten strój lepiejPanu przystoi ni\ strój męski".Nie ka\dy chciał się nara\ać na takąpropozycję.Rekrutacja dobrowolna dała dobre wyniki.W pierwszych trzechmiesiącach wojny zaciągnęło się do wojska ponad 900 tyś.młodychludzi, czyli około 300 tyś.miesięcznie.W pierwszej połowie 1915 r.zaciągało się miesięcznie ponad 100 tyś.Kraj mógł się cieszyć takimbiegiem sprawy, ale wystąpiły i zjawiska ujemne.Trudnościnastręczało zakwaterowanie i uzbrojenie rekrutów.Pokazało sięrównie\, \e wielu ochotników z uwagi na zdolności i przygotowanie dopracy mogło oddać krajowi większe usługi w fabrykach zbrojeniowychczy w innych gałęziach słu\by cywilnej.Nale\ało więc zaciąg dowojska czy szerzej do słu\by wojskowej w sytuacji wojennej krajuuregulować.Było to tym bardziej wskazane, \e zawiodły rachuby inadzieje na wojnę krótkotrwałą, a malał zaciąg dobrowolny.Zaczęła więc kiełkować powoli myśl zaprowadzenia wzorem państwkontynentalnych przymusu wojskowego.Przeciw opinii, \e będzie topogwałcenie tradycyjnych wolności obywatelskich wystąpił dawnyminister wojny Richard B.Haldane.W mowie w parlamencie 8 stycznia1915 r.wywodził: Zgodrłie z angielskim prawem zwyczajowym jestobowiązkiem ka\dego poddanego wspomagać króla [.] przy obronieKrólestwa".Obowiązek słu\by wojskowej zdobywał coraz więcejzwolenników.Domagali się przymusowej rekrutacji \ołnierze frontowi.Zwracano uwagę na fakt, \e ponad 600 tyś.nie\onatych młodych ludzipozostaje w kraju, gdy w okopach walczą w pokaznej liczbie \onaci.WUrzędzie Wojny sądzono, \e wobec przedłu\ającej się wojny niewystarczy zaciąg dobrowolny i zaczęto opracowywać metody stopniowegowprowadzania w \ycie rekrutacji przymusowej.Opór liberałów i laburzystów słabł stopniowo i ostatecznie obowiązeksłu\by wojskowej wprowadzono w 1916 r.etapami 27 stycznia objął onkawalerów, 25 maja \onatych.Poszły zapewnienia, \e jest tokonieczność wojenna i nie mo\e być mowy o utrzymaniu przymusu powojnie
[ Pobierz całość w formacie PDF ]