[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Nie mniej istotne jest uznanie faktu, i\ nie wszystkiekultury tworzą homogeniczne struktury opisane na przykładzie Zuni i Kwakiutlów.Byłoby absurdem przykrawanie" ka\dejkultury w ten sposób, \eby zmieściła się w sztywnych ramach słownikowego hasła.Nawet, w najlepszym razie,niebezpieczeństwo wyeliminowania wa\nych faktów, które nie ilustrują zasadniczej hipotezy, jest i tak dość powa\ne.Nieda się obronić zamiar dokonania operacji, która okaleczy przedmiot badania i stworzy dodatkowe przeszkody na drodze doostatecznego zrozumienia go.Aatwe uogólnienia na temat integracji kultury są szczególnie niebezpieczne w badaniach terenowych.Kiedy opanowujesię język i indywidualne cechy zachowania właściwego jakiejś ezoterycznej kulturze, przedwczesne zajęcie się jej strukturąmo\e przeszkodzić w prawdziwym jej zrozumieniu.Badacz terenowy musi być całkowicie obiektywny.Powinien kolejnorejestrować wszystkie istotne przejawy zachowania, pamiętając o tym, by nie wybierać tylko tych faktów, które byodpowiadały jakiejś pociągającej go hipotezie.W badaniu na miejscu \adnego z opisanych tu ludów nie przyjmowano z góryjakiejś koncepcji homogenicznego rodzaju zachowania, jakiego kultura ta miałaby być przykładem.Dane etnologiczneporządkowano według kolejności ich uzyskiwania, nie próbując z góry doszukiwać się w nich wewnętrznej konsekwencji.Dlatego pełny obraz tych kultur jest dla badacza bardziej przekonujący.Równie\ w teoretycznych rozwa\aniach nad kulturąuogólnienia dotyczące jej integracji będą pozbawione treści, jeśli dogmatycznie przypiszemy im charakter uniwersalny.Potrzebne nam są szczegółowe dane o zachowaniach skrajnych i o motywacjach występujących w jednym społeczeństwie, anie występujących w innych.Niepotrzebne nam są natomiast \adne ogólnikowe slogany dotyczące konfiguracji kulturowychi zaczerpnięte z deklaracji programowych ró\nych szkól etnologicznych.Z drugiej strony, sprzeczne cele, do których dą\ąró\ne kultury, i ró\ne intencje tkwiące u podstaw ich tradycji mają istotne znaczenie dla zrozumienia zarówno ró\nychstruktur społecznych, jak i psychologii jednostki.Integracja kulturowa w badaniach nad cywilizacją zachodnią, a stąd w teorii socjologicznej, staje się łatwo przedmiotemlicznych nieporozumień.Nasze społeczeństwo często jest przedstawiane jako skrajny przykład braku integracji.Jegoogromna zło\oność i dokonujące się w ka\dym pokoleniu gwałtowne przemiany muszą doprowadzić do braku harmonii, conie występuje w społeczeństwach mniej skomplikowanych.Jednak\e w większości opracowań ten brak integracji jestwyolbrzymiony i tłumaczony fałszywie na skutek pewnego prostego błędu metodologicznego.Społeczeństwo pierwotne jestzintegrowane w jednostkach geograficznych.Cywilizację zachodnią natomiast cechuje pod tym względem bogatezró\nicowanie, a ró\ne grupy społeczne w tym samym czasie i miejscu \yją według całkiem ró\nych wzorów i powodująnimi ró\ne motywacje.Próby zastosowania wyników badań w dziedzinie antropologii kulturowej do współczesnej socjologii mogą dać owocebardzo mizerne, poniewa\ w naszych czasach ró\ne tryby \ycia zasadniczo nie są skutkiem przestrzennego rozmieszczeniaposzczególnych kultur.Socjologowie mają skłonność do marnowania czasu nad pojęciem obszaru kulturowego".W gruncierzeczy takie pojęcie nie istnieje.Jeśli jakieś cechy kulturowe występują w powiązaniu z jakimś obszarem geograficznym,nale\y traktować je geograficznie.W przeciwnym przypadku nie ma potrzeby robić zasady z czegoś, co w najlepszym raziejest luzną kategorią empiryczną.Nasza cywilizacja w sensie antropologicznym to jednolita kultura kosmopolitycznawystępująca w ka\dej części globu, ale nacechowana nigdzie nie spotykaną rozbie\nością między klasą pracującą a elitąbogaczy, między grupą skoncentrowaną wokół kościoła a tymi, dla których centrum \ycia stanowi boisko.Względnaswoboda wyboru, jaka istnieje w społeczeństwie współczesnym, umo\liwia istnienie wa\nych i dobrowolnie powstałychgrup reprezentujących tak ró\norakie zasady, jak na przykład Kluby Rotariańskie i Greenwich Village.Nie zmieniła sięistota procesów kulturowych we współczesnych warunkach, ale jednostką badawczą nie mo\e ju\ być grupa lokalna.Integracja kultury ma powa\ne konsekwencje socjologiczne i wpływa na szereg spornych problemów socjologii ipsychologii społecznej.Pierwszy - to spór wokół zagadnienia, czy społeczeństwo jest organizmem.Większośćwspółczesnych socjologów i psychologów społecznych mozolnie wykazuje, \e społeczeństwo nie jest i nie mo\e być niczymwięcej jak tylko zbiorem jednostek ludzkich.W części swych wywodów atakują oni za\arcie tzw.mit grupy, który, ichzdaniem, sprowadza myślenie i działanie do jakiejś urojonej, wyodrębnionej całości - grupy.Z drugiej strony, ci, którzymieli do czynienia z rozmaitymi kulturami, gdzie uzyskany materiał wykazuje dostatecznie jasno, \e prawa psychologiijednostki wszystkie razem nie są w stanie wyjaśnić tych faktów, dawali temu często wyraz, uciekając się do frazeologii66 mistycznej.Jak Durkheim wołali, \e jednostka nie istnieje"123, lub chcąc wytłumaczyć procesy kulturowe, wzywali, jakKroeber, na pomoc siłę, którą on nazywał siłą superorganiczną124.W znacznej mierze jest to spór czysto werbalny.śaden z tak zwanych organicystów nie wierzy naprawdę w istnieniejakiegoś innego rodzaju psychiki ni\ ten, na który składają się psychiki poszczególnych ludzi \yjących w danej kulturze.A zdrugiej strony, nawet tak za\arty krytyk mitu grupy jak Auport uznaje konieczność naukowych badań nad grupami, jako specjalną dziedziną socjologii"125
[ Pobierz całość w formacie PDF ]